Ayşe Yamaç`ın çocuk romanlarının değerler eğitimi ve dil zenginliği açısından incelenmesi

Abstract

Çalışmanın amacı, günümüz çocuk edebiyatı yazarlarından biri olan Ayşe Yamaç'ın eserlerini değerler eğitimi ve dil zenginliği açısından incelemektir. Bu araştırma, betimsel nitelikte bir çalışma olup doküman incelemesi yöntemi esas alınarak yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini ise Yamaç'ın 27 çocuk kitabı arasından 9-12 ve 13-15 yaş aralığına hitap eden `Ali'nin Öyküsü, Dedemin Gizli Defteri, İncili Kavak, Hayalet Peşinde, Bizim Evde Grev Var, Zümrüt Küpeler, Düşlerin Ötesi` adlı yedi çocuk romanı oluşturmaktadır.Değerler eğitimi açısından bu eserler; yardımlaşma, sorumluluk, sevgi, saygı, adil olma, aile birliğine önem verme, dürüstlük, hoşgörü, misafirperverlik, sağlık ve temizlik, arkadaşlık, duyarlılık değerleri olmak üzere toplam 12 değere göre incelenmiştir. Buna göre, yedi eserde doğrudan veya örtük işlendiği değerlerin toplam 527 kere geçtiği tespit edilmiştir. İncelenen eserlerin içinde en fazla sevgi (93), en az ise aile birliğine önem verme (17) değerine yer verildiği belirlenmiştir. En fazla değerin işlendiği eser, Düşlerin Ötesi (94), en az değerin işlendiği eser olarak Ali'nin Öyküsü (50) olduğu belirlenmiştir. Türkçe dil zenginliği açısından ise eserler atasözü, deyim ve kalıp sözlerinin kullanımı alt başlıklarında incelenmiştir. Yedi çocuk romanının tarandığı bu eserlerde, 22'si farklı olmak üzere toplamda 24 atasözü; 777'si farklı olmak üzere toplamda 1.220 deyim ve 151'i farklı olmak üzere toplamda 355 kalıp söz kullanıldığı belirlenmiştir. Yedi eserde atasözü, deyim ve kalıp sözün toplamda 1.599 kere geçtiği belirlenmiştir.Bu bulgulara göre, Ayşe Yamaç'ın eserlerinin değerler eğitimi bakımından zengin bir içeriğe sahip olduğu, Türkçe dil zenginliği açısından ise yedi eserde atasözlerinin sınırlı sayıda, ama deyim ve kalıp sözlerin çok fazla kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Değerler eğitimi ve Türkçe dil zenginliği açısından uygun olan Ayşe Yamaç'ın eserleri öğretmen, anne, baba ve çocuklara önerilmektedir.Anahtar kelimeler: Ayşe Yamaç, Çocuk Kitapları, Değerler Eğitimi, Dil Zenginliğ

The aim of study is analyzing the works of Ayşe Yamac in terms of langueage richness and value education. This research is descriptive work so it was made based document analysis method. The sample of work constitute seven child novel whose name are ` Alinin Oykusu, Dedemin Gizli Defteri, Incili Kavak, Hayalet Pesinde, Bizim Evde Grev Var, Zumrut Kupeler, Duslerin Otesi ` that is suitable for nine-twelve age and thirteen – fifteen age amoung from twenty seven child books.It was determined that values based on the opinions of four specialists and related litarature in this study. Ayşe Yamac's works were analyzed by a total of twelve value such as solidarity, responsibility, love, respect, fairness, give importance to family unity, honesty, tolerance, hospitality, health and hygiene, friendship, sensitivity values. Accordingly, It was found that values were processed five hundred twenty seven times directly or implicitly in seven books.It was determined that mostly love (ninety three times) and least give importance to family unity (seventeen) were placed in analyzed books. It was determined that most value processed work is Düşlerin Ötesi (ninety four times) and the least value processed work is Ali'nin Öyküsü (fifty times). It was analyzed in three subheads the use of proverbs , idioms and pattern words in terms of Turkish Language richness. It was determined that was used twenty four proverbs in totaly but twenty two proverbs are different each others, one thousand two hundred twenty idioms in totaly but seven hundred seventy seven idioms are different each others and three hundred fifty five patterns words but one hundred fifty one are different each others in these works.According the findings, It was emerged that Ayse Yamac's works have rich content in terms of value education, It was used proverbs limetedly but was used idioms and patterns mostly in terms of richness of Turkish Language in these seven works. The books were recommended to teachers, childs and parents in terms of value education and Turkish Language richness.Key words: Ayşe Yamac, Child Books, Value Education, Language Richness.