Uluabat göl sedimentinde bazı kimyasal parametrelerin belirlenerek mevsimsel değişimlerin incelenmesi

Abstract

Zengin akuatik yaşamı ve doğal güzellikleriyle tanınan Uluabat Gölü (Türkiye)Bursa Marmara Bölgesi'nde yer almaktadır. Uluabat Gölü Nisan 1998'de T.C. ÇevreBakanlığı tarafından Ramsar Alanı olarak kabul edilmiştir. Araştırmamızın amacı,Uluabat Gölü'nde sediment kalitesini ve nütrient dinamiğini belirlemektir. Bu amaçlaUluabat (Apolyont) Gölü üzerinde beş istasyonda Şubat 2003 - Ocak 2004 tarihleriarasında sediment örneklerinde bazı fiziksel ve kimyasal parametrelerin ve ağırmetallerin (Cu, Ni, Zn, Cd, Pb, Cr,) aylık ölçümleri yapılmıştır. Araştırma sonuçlarıUluabat Gölü'nde alkali şartların baskın olduğunu, majör katyonların gölde sırasıyla Ca> Mg > K > Na şeklinde bulunduğunu göstermektedir. Gölde pH değerlerinin TN ve TPkonsantrasyonları ile pozitif bir ilişki, EC değerlerinin TN konsantrasyonları ile negatif bir ilişkigösterdiği görülmüştür. EC değerleri ile TP konsantrasyonları arasında belirgin bir ilişkisöylenememektedir. Mobil ağır metaller sediment örneklerinde Pb>Cu>Cr>Ni>Cd>Zn şeklindesıralanırken, kolay serbest hale geçebilen ağır metaller Pb>Ni>Cr>Cu>Cd>Zn şeklindebelirlenmiştir. Gölde belirlenen mobil haldeki Cu ve Cr konsantrasyonları kolay serbest halegeçebilen Cu ve Cr konsantrasyonlarına göre daha yüksek olarak belirlenmiştir. Mobil haldekiPb, Cd, Zn, Ni konsantrasyonları kolay serbest hale geçebilen Pb, Cd, Zn, Nikonsantrasyonlarına göre daha düşük tespit edilmiştir.Araştırma sonuçlarımız Uluabat Gölü'nde gelecekte yapılacak sediment kalite izleme vebelirleme çalışmaları için yol gösterecektir.Keywords: Sediment, kalite, Uluabat Gölü, fiziksel, kimyasal, nütrient, ağır metal

Lake Uluabat, known for its scenic beauty and richness of aquatic life, is situated inMarmara Region, Bursa (TURKEY). In April 1998, Lake Uluabat was granted Ramsar Sitestatus by the Turkish Ministry of Environment. The objective of this research is to evaluate thesediment quality and nutrients dynamics in Lake Uluabat. For this purpose physical, chemicaland heavy metals (Cu, Ni, Zn, Cd, Pb, Cr,) of the sediments in Lake Uluabat were measuredmonthly at five stations throughout February 2003-January 2004. The results of this study areshowed that in Lake Uluabat, alkaline conditions were dominant, major cations in sedimentsfrom Uluabat basin were respectively as; Ca > Mg > K > Na. There were slightly positiverelationships between the concentrations of TN, TP and pH values in the sediments,and negativecorrelations between TN and EC (Conductivity) values and no obvious correlations between ECand TP. The mobile heavy metals in sediment samples were sequenced asPb>Cu>Cr>Ni>Cd>Zn, whereas the magnitude of easily mobilizable metal concentration wasdetermined as Pb>Ni>Cr>Cu>Cd>Zn. Concentrations of Cu and Cr in mobile fraction weredetected higher than in easily mobilizable fraction. Concentrations of Pb, Cd, Zn and Ni inmobile fraction were detected in lower levels than in easily mobilizable fraction.The results of this study are to guide for sediment quality monitoring and assessmentstudies for Lake Uluabat in the future.Keywords: Sediment, quality, Lake Uluabat, physical, chemical, nutrients,heavy metal.