Makroekonomik belirsizliğin firma kârlılığı üzerine etkisi: Borsa İstanbul taş ve toprağa dayalı sanayi örneği

Abstract

1980'li yıllardan itibaren hız kazanan küreselleşme ve finansal serbestleşme sonucu tüm dünya genelinde reel ve finansal piyasalar arası bütünleşme artmış, finansal krizlerin sıklığı ve şiddeti geçmişe oranla göreceli olarak yükselmiştir. Ayrıca ülke ekonomileri yurtdışında meydana gelen ekonomik ve sosyal değişimlere karşı daha duyarlı hale gelmiştir. Bu durumun sonucunda, yurtiçi ve küresel makroekonomik istikrarın sağlanması ve sürdürülmesi güçleşerek, makroekonomik belirsizlik faktörü firmaların karar verme süreçlerinde önemli bir değişken haline gelmiştir. Bu çalışmada; Borsa İstanbul Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi sektörü örnekleminde 2003-2016 yılları arasında çeyreklik veriler kullanılarak, makroekonomik belirsizliğin firmaların aktif ve faaliyet kârlılıkları üzerindeki etkisi panel regresyon analizi ile analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda döviz kuru, faiz oranı ve büyüme oranındaki belirsizliğin hem aktif kârlılığı hem de faaliyet kârlılığını negatif yönde etkilediği belirlenmiştir. Ayrıca kaldıraç oranının firma kârlılığını negatif, cari oranın ise firma kârlılığını pozitif etkilediği tespit edilmiştir.

As a result of globalization and financial liberalization that accelerated since the 1980s, the integration of real and financial markets has increased and the frequency or severities of financial crises have also increased relative to the past. As a result, ensuring and sustaining domestic and global macroeconomic stability has become difficult and macroeconomic uncertainties take part as an important variable in firms' decision-making processes. In this study; the effect of macroeconomic uncertainty on Return on Assets (ROA) and Return on Operating Profits (ROAF) has been analyzed by using panel regression analysis within the sample of Borsa Istanbul Non-Metallic Mineral Products sector. As a result of the study; the obtained findings have shown that exchange rate, interest rate and growth rate uncertainty have a negative impact on both ROA and ROAF. Additionally; it has been seen that leverage ratio affects profitability negatively and that current ratio affects profitability positively.