Kamu satın alımlarında doğrudan temin uygulamaları ve kanuna aykırı davranışlar kapsamında değerlendirilmesi

Abstract

Kamu alımlarını düzenleyen Kamu İhale Mevzuatı ve ikincil düzenlemelerle korunmaya çalışılan ilke, kamu faaliyetlerinin kamu yararı adına sağlıklı bir biçimde yürütülmesini sağlamaktır. Bu doğrultuda yapılan değişikliklerden birisi de doğrudan teminin ihale usullerinden çıkarılmasıyla sağlanmıştır. Böylece ihale sürecinin katı hükümleri ve bürokrasinin hantallığı aşılarak ihtiyaçların daha kolay yöntemlerle karşılanmasına çalışılmaktadır. Zira belli şartların sağlandığı durumlarda kamu yararının, ihale usulü ile değil doğrudan temin usulü ile tesis edileceği öngörüsünden hareket edilmiştir. Ancak doğrudan temin sürecinde sağlanan bu kolaylıklar, iyi niyetlerle yürürlüğe konulmasına rağmen harcama sürecinde rol alan yetkililerin tutumlarına yansıyarak kamu aleyhine yaşanabilecek birçok riskleri de beraberinde getirmektedir.Bu amaçla çalışmada, doğrudan temin alımlarında kamu görevlilerine verilen yetkiler çerçevesinde kanuna aykırılığın ortaya çıkmasını sağlayacak uygulamalar inceleme kapsamına alınarak, sürecin riskleri değerlendirilmiş, elde edilen bulgularla doğrudan temin sürecinin asıl amacına uygun, verimli ve etkin bir biçimde kullanılmasına yönelik somut öneriler getirilmeye çalışılmıştır.Araştırma sürecinde inceleme kapsamına aldığımız birimin son bir yıl içerisinde gerçekleştirdiği doğrudan temin alımları mevzuat ve literatürle birlikte geniş bir yelpazede incelenmeye çalışılmaktadır. Buradan çıkarılan sonuca göre kamu yararının sağlanabilmesi adına, doğrudan temin sürecinde feda edilen ilkeler ve idarelere tanınan takdir yetkileri, birçok kanuna aykırılığı oluştursa da bunlardan en belirgini denetim mekanizmasının etkin işlemesini engelleyerek alımlarda yer alan görevlilerin tutumlarını olumsuz yönde etkilediği ve kanuna aykırı davranışlarla kamu zararını ortaya çıkardığıdır. Bu davranışların önlenmesi adına gelişen teknolojiye paralel mevzuatta yapılacak düzenlemelerle, idarelerin takdir yetkisini kullanmalarını azaltıcı önlemlerin faaliyete geçirilmesi sağlanarak; saydamlığın, hesap verilebilirliğin ve denetimin etkin işletilmesine katkı sağlanacağı görüşü üzerinde durulmuştur.Anahtar Kelimeler: Kamu Alımları, Kamu İhale Sistemi, Doğrudan Temin Usulü.

The principle is to protect the Public Procurement Law (KĠK). 4734 and secondary legislation regulating public procurement is to ensure that public activities are conducted in a healthy manner in the name of the public good. One of the changes made in this direction was provided by removing the directly procurement method from tender procedures. Thus, the strict provisions of the tender process and the cumbersome bureaucracy have been overcome and the needs have been met with easier methods. Because, in certain situations, the public interest has been moved from the view that it will be supplied through direct procurement rather than tender procedure. However, these facilities provided in the direct procurement process have brought many risks that may be experienced against the public, reflected in the attitudes of the authorities involved in the spending process, despite the good intentions.For this purpose, concrete suggestions have presented for efficient use of Method Direct Providing with research findings and the process risks have been evaluated examined practices that will enable unlawfulness according to the authority given to public officials in Method Direct Providing.The direct procurement of faculty that we have studied in the research process in the past year has been tried to be examined in a wide range of legislation and literature. Even if there is a violation of many laws according to the conclusion drawn here, in order to ensure the public interest, the discretionary authorities granted to the principles and administrators of the direct procurement process, the most obvious of these is preventing the efficient operation of the control mechanism and affecting the attitudes of the officials involved in the purchasing process, resulting in public harm with unconstitutional behavior. In order to prevent these behaviors, with the regulations to be made in parallel legislation, by ensuring that measures to reduce administrative authorities' use of authority are exercised; It is emphasized that transparency, accountability and the view that it will contribute to the effective operation of the audit.