A. Turan Oflazoğlu`nun Osmanlı tarihine ilişkin tiyatroları ve bu tiyatroların tarihî gerçeklikle ilişkisi

Abstract

Tarihi konu alan edebî eserlerde tarihî gerçekliğin varlığı hakkında bugüne kadar yapılmış yeterince inceleme bulunmamaktadır. Bu sebeple bu çalışmada, Oflazoğlu'nun Osmanlı tarihini konu alan tarihî tiyatroları, kendi tarihî gerçeklik anlayışına göre incelenerek edebî eserlerde tarihî gerçeklik konusunun genişletilmesi amaçlanmıştır.Bu çalışmada (A. Turan Oflazoğlu'nun Osmanlı Tarihine İlişkin Tiyatroları ve Bu Tiyatroların Tarihî Gerçeklikle İlişkisi) tarihî tiyatro yazarlarımızdan Ahmet Turan Oflazoğlu'nun kaleme almış olduğu Osmanlı dönemini anlatan tiyatroları ve bu tiyatrolarda geçen tarihî olayların yazarın tarihî gerçeklik anlayışına göre ilişkisi incelenmiştir.Tezin giriş bölümünde Türk tiyatromuzun tarihî evreleri hakkında bilgi verildikten sonra tarihten yararlanan edebî eserlerdeki tarihî gerçekliğin önemi hakkında çeşitli yazarların görüşlerine yer verilmiştir. Ardından Oflazoğlu'nun edebî eserde tarihî gerçeklik anlayışı hakkında bilgi verilmiştir. Oflazoğlu, tarihten yararlanan yazarın, tarihî olayları eserlerinde istediği gibi yorumlama hakkına sahip olduğunu belirterek tarihî gerçeklik anlayışını sunmaktadır. İki bölümden oluşan bu çalışmanın birinci bölümünde Oflazoğlu'nun hayatı, sanatı ve eserleri hakkında kısa bilgiler verilmiştir. Tezin asıl bölümü olan ikinci bölümde ise Oflazoğlu'nun Osmanlı tarihine ilişkin oyunlarında olay örgüsü, şahıs kadrosu, zaman ve mekân unsurları belirlendikten sonra bu tiyatroların tarihî gerçeklikle ilişkisi ele alınmıştır. Bu eserlerin tarihî gerçeklikle ilişkisi ortaya konurken yararlanılan tarihî kaynaklar Halil İnalcık, İlber Ortaylı, Ahmet Şimşirgil, İsmail Hakkı Uzunçarşılı gibi tarihçilerin eserleri olmuştur.Çalışmanın sonuç bölümünde bu çalışmada ele alınan bütün oyunların tarihî gerçeklikle ilişkisi hakkında genel bir değerlendirmede bulunulmuştur. Çalışmanın ortaya çıkan sonucunda, tarihî gerçeklik meselesinde estetik gerçekliği esas alan Oflazoğlu'nun bu çizgide oyunlar kaleme aldığı görülmüştür.

There isn't enough examination about existence historical truth in literal works which is about history so far. For that reason, is this work, it is aimed to expand historical truth in literal works by examinating Oflazoğlu's historical theatre plays about Ottoman history according to his own historical truth intellection. Theatre plays about Ottoman age by Ahmet Turan Oflazoğlu and the relationship of historical events which take place in these plays according to writer's own historical truth intellection are examinated in this work (A. Turan Oflazoğlu's Theatre Plays About Ottoman History And The Relationship Of Historical Truth Of These Plays). After giving information about historical stages of Turkish theatre in the introduction of thesis, various writers' views about the importance of historical truth in literal works benefiting from history are included. After that, the understanding of historical truth in literary work is given. Oflazoğlu presented that writer, who use history, has the right to interpret historical events as he want in his historical plays. In the first section of this work, which consists of two sections, short information (about Oflazoğlu's life, art and works) is given.In the second section of this work, after determined plot, place, time and people in the plays which is about Ottoman history the relationship between theatre and historical truth is examined. While the relationship between these works and historical truth is revealed, Halil İnalcık, İlber Ortaylı, Ahmet Şimşirgil and İsmail Hakkı Uzunçarşılı's works are the works which are used. In the conclusion of this works, here is a general revision about relationship between all plays and historical truth. In the conclusion of the work, it is seen that Oflazoğlu wrote this kind of plays which pays attention historical truth and appearance truth.