Osmanlı taşra idaresinde bir mülkî kaymakam profili: Mehmet Kamil Efendi

Abstract

Osmanlı idari/bürokratik tarihine dair yapılan çalışmalar, daha ziyade genel bir bakış açısı benimsemekte ve merkezden taşraya bakmaktadır. 19. yüzyıl taşra idaresine dair yapılan çalışmaların çoğu Tanzimat fermanı, Islahat fermanı, Lübnan nizamnamesi ve Tuna vilayeti nizamnamesi temelinde genel değerlendirmelerde bulunmakla yetinmekte, fermanlar ve nizamnameler üzerinden Osmanlı idari yapısı ve yaşanan değişimleri yorumlamaktadır. Kısaca teorik düzeyde kalmaktalar, olanı değil, daha ziyade olması gerekeni ortaya koymaktadırlar. Fermanların, talimatnamelerin, nizamnamelerin başarı düzeylerine fazla ilgi gösterilmemektedir. Bir başka ifade ile kişi ya da mekân bazında detaylı/mikro araştırmaların yapılmadığı görülmektedir. Çalışma, Osmanlı taşra idari/bürokratik yapısının işleyişini kaymakam Mehmet Kamil Efendi'nin biyografisi üzerinden anlamayı/ortaya koymayı ve değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda Sicill-i Ahvâl kayıtları üzerinden Mehmet Kamil Efendi'nin sicil bilgileri alınıp genel bir şablon oluşturulmuştur. Bu şablondan hareketle Mehmet Kamil Efendi'nin eğitimi ve meslek hayatı incelenerek, Osmanlı bürokrasisinin taşrada işleyişine dair bir inceleme ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Mehmet Kamil Efendi'nin meslek hayatı incelendiğinde Osmanlı bürokrasisinin kendi personelini yetiştiren okulları olduğu, sivil bürokrasinin gelişimi ve oluşturduğu kurallarıyla disiplinli bir hale gelme çabaları görülecektir.

The researches about the Ottoman administrative/bureaucratic history adopt an overall point of view and look from center to the countryside. Most of the studies on the 19th century provincial administration are confined to general evaluations on the basis of the Rescript of Gülhane, Royal Edict of Reform, Lebanon regulations and regulations of Tuna province and interpret Ottoman administrative structure and changes experienced through fermans and regulations. Briefly, they have been in theoratical level, they do not suggest the existing situation they suggest what should happen. The importance is not given to the implementation of Restricts and Regulations or to their level of success. In other words it is seen that there is no detailed/micro work on the basis of person or the place. The workout aims to assess the Ottoman burocratic structure and its functioning by means of Mehmet Kamil Efendi's biography By this way Mehmet Kamil Efendi's registry information is obtained from Sicilli Ahval records and constitute an overall pattern. Based on this pattern it is endeavoured to assert a micro survey about how the Ottoman burocracy handled in rural by analyzing Mehmet Kamil Efendi's educational background and career. It will be seen while examining Mehmet Kamil Efendi's career the struggles of Ottoman burocracy to enforce discipline with its own rules in the schools that allow to train its own staff and development of civil burocracy.