Fosforesans yeteneğine sahip çeşitli çini sırlarında sır bünye ilişkilerinin araştırılması

Abstract

Belirli bir reçeteye göre hazırlanarak bir araya getirilen hammaddelerin şekillendirilmesi ve pişirilmesi ile üretilen bisküvilerin dekorlanıp sırlanarak yeniden ısıl işleme tabi tutulması sonucunda çini adı verilen sanatsal ürünler elde edilir. Sır altı dekoru günümüzde üretilen çinilerin büyük çoğunluğunda kullanılmakta olup bu dekoru ön plana çıkarmak amacıyla şeffaf firit ile hazırlanmış sırlar kullanılmaktadır. Fosfor ışıldamalı pigmentler birçok alanda kullanıldığı gibi son zamanlarda geleneksel çini sırlarında değerlendirilmektedir. Bu çalışmanın amacı fosforesans yeteneğine sahip çeşitli çini sırlarında sır-bünye ilişkilerinin araştırılmasıdır. Çalışmada kullanılan firitlerin yumuşama sıcaklıkları ısı mikroskobu analizi ile belirlenmiş ve analiz sonuçları dikkate alınarak dört farklı sır sistemi geliştirilmiştir. Hazırlanan sırlar bisküvi çini bünyeler üzerine uygulanarak 850 oC'de pişirilmiştir. Pişirim sonrası olumlu sonuç gösteren sır bileşimlerine % 9 oranında fosforesans pigment ilave edilerek sırlar yeniden üretilmiştir. Sır-bünye özellikleri açısından incelenen sırların yüzeyleri fotoğraflanmış ve bu numunelere ait yayınım dalga boyu aralığı ölçümleri floresans spektrofotometre ile yapılmıştır. Çalışma sonuçları incelendiğinde fosforesans pigment katkılı çini sırının bünye ile uyum gösterdiği gözlenmiştir. Anahtar kelimeler: Fosforesans pigment, Çini sırı, Sır-bünye etkileşimi, Firit

Tile bodies are produced by shaping and firing of raw materials according to a certain recipe. After that, these biscuits are decorated and glazed to produce artistic products namely called traditional Turkish tile. Under glaze decoration is generally used in most of the traditional Turkish tile products and in order to highlight the effect of this decoration, transparent frit based glazes are used. Nowadays, phosphorescence pigments are evaluated in these glazes. The aim of the study is to investigate the glaze-body relationships in various traditional Turkish tile glazes capable of phosphorescence ability. In this study, softening temperatures of the frits are determined by hot stage microscopy and four different glaze systems are developed according to these results. Glazes are applied onto biscuits and fired at 850 oC. After that, 9 % wt phosphorescence pigment is added into the selected smooth textured recipes. Glazes are examined in terms of glaze-body relationship and their surfaces are photographed. The excitation and emission spectra of glazes are recorded by fluorescence spectrophotometer. According to the results it is determined that phosphorescence pigment added glazes are suitable with traditional Turkish tile bodies.Keywords: Phosphorescence pigment, Traditional Turkish tile glaze, Glaze-body interaction, Frit