Çağdaş seramik sanatında Möbius şeridi ve özgün uygulamalar

Abstract

Matematik ve sanat her ne kadar birbirinden farklı olarak bilinse de yüzyıllar boyunca matematik, sanatı ve sanatçıları etkilemiştir. İlerleyen zamanla matematiğin bütün dalları daha genel ve soyut bir bilim dalı haline gelmiş olup `Zaman` kavramı uzayın 4. boyutu olarak ele alınmaya başlamıştır. Möbius Şeridi'nden bahsetmeden önce, yeni bir bilim dalı olarak karşımıza çıkan, Uzay'ın 4. boyutu olan uzaklık ve ölçü kavramından da bahsetmemiz gerekmektedir. Topoloji bir bakıma köşeleri olmayan şekillerin geometrisidir. Möbius Şeridi; tek yüzlü, süreklilik gösteren, devingen bir formdur. Möbius şeridi sadece matematikçilerin değil aynı zamanda bilim, fen, edebiyat ve sanat alanlarının da ilgisini çekmiştir. Bu doğrultuda iki ayrı disiplin olan Möbius Şeridi ve Seramik Sanatı arasındaki ilişkinin aktarılması amaçlanmıştır.Möbius şeridi ilk olarak Seramik Sanatına M.Ö 600-640 yıllarında Oryantalizan Döneminde yapılmış olunan Orta Yaban Keçisi Uslub'unda oinokhoe, stomnosu formaların da solgun ve kremsi astarlar üzerine geometrik bezemeler ile yapılmıştır.* Vazo ressamları boşluk bırakmama korkusu nedeni ile hayvan figürleri arasında kalan kısımlara bitkisel motifler ve soyut geometrik motifler ile doldurmuştur. Kullanılan bazı soyut geometrik şekillerin isimleri bilinmemesiyle beraber tam olarak Möbius şerididir. Bu tez çalışmasında, Möbius Şeridi tanımı, tarihçesi ve uygulama alanları incelenmiş olup sadece matematiksel olarak değil aynı zamanda plastik sanatlar dalları arasındaki yeri ve önemi de araştırılmıştır. Seramik sanatı içerisinde Möbius Şeridi'nin değerlendirilmesi yapılmıştır. Möbius şeridinin formdan önce bir bezeme örneği olduğuna yer verilmiştir. Möbius Şeridi'nin Seramik Sanatı üzerindeki etkisi ve konumu incelenir iken seramik sanatçılarından da örnekler verilmiştir. Tüm bu bilgiler doğrultusunda kişisel uygulamalar yapılmıştır.

Although mathematics and art are known to be different from each other, mathematics has influenced, art and artists for centuries. In the course of time, all the branches of mathematics have become more general and abstract sciences and the concept of `Time` has begun to be regarded as the fourth dimension of space. It is possible that we can not mention the Topology, which is called a new science branch, which does not have the concept of dimension, distance and measure of space. The task of the topology is exactly the same as the continuity statement. Topology is the geometry of shapes without a rectangle. Mobius Strip; One-sided, continuous, dynamic form. The Mobius lane attracted not only mathematicians but also science, literature and art. In this direction, it is aimed to convey the relation between the two disciplines, Mobius Strip and Ceramic Art.The Mobius Strip was first applied to the art of ceramics in the Middle Anatolian Goat of style oinokhe made in the Oriental Period 600-640 BC with geometric ornaments on the pale and creamy linings in stomnousu forms. Vase painters are filled with plant motifs and abstract geometric motifs between the grounds of fear of not leaving a space and animal figures. It is precisely the Mobius Strip with some unknown abstract geometric shapes being used.In this thesis study, the definition, history and application areas of Mobius Strip have been examined and not only mathematically but also the place and importance among the branches of plastic arts. The evaluation of the Mobius Strip in the Ceramic Art was made. It is mentioned that the Mobius Strip in an example of a figure before the form. The influenced and position of the Mobius Strip on the Ceramic Art is examined and examples are given from the ceramic artists' personal applications have been made in line with all this information.Key Words: Mobius Strip, Modern Ceramics, Ceramics, Topology.