Çok kriterli karar verme ile finansal performansın belirlenmesi: Halka açık kurumsal şirketler üzerine bir araştırma

Abstract

Şirket sahibi ya da ortaklarının en önemli sorumluluklarından bir tanesi finansal performansın analiz edilmesidir. Bu nedenle şirketlerde sağlıklı kararların alınması ve denetim fonksiyonlarının doğru olarak sürdürülmesi finansal performansın analiz edilmesine bağlıdır. Şirketlerin nakit sıkıntısı yaşamaları durumunda borsaya kayıtlı iseler halka açılma kararı verebilirler. Bu noktada halka açılma şirketleri bir adım daha ileriye taşıyan bir karardır. Halka açılma kavramı, kurumsallaşma sürecini daha fazla hızlandırarak, şirketlerin finansman kaynağı elde etmesinde, finansman kuruluşları ve bankalardaki kredi likiditelerinin arttırılmasında önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmanın amacı, kurumsallaşma sürecini tamamlamış ve BİST'de kayıtlı olarak faaliyet gösteren 48 adet şirketin finansal performanslarını Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri içinde yer alan PROMETHEE, COPRAS ve TOPSİS yöntemleriyle belirlenmesidir. Çalışmada 2013-2017 yılları esas alınmış olup, çalışmanın ele alındığı son yıl olan 2017 yılı Çok Kriterli Karar Verme Yöntem sonuçları tablolar hâlinde sunulmuştur.Çalışmanın analiz kısmında, ilk olarak araştırmaya dâhil olan 48 adet şirketin mali tablolarından yararlanılarak oran analizi yapılmıştır. Daha sonrasında Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden PROMETHEE, COPRAS ve TOPSİS yöntemleri kullanılarak finansal durum analizi yapılmış ve şirket performansları matematiksel olarak sıralanmıştır.Çalışmanın sonunda üç farklı analiz için üç farklı sonuç tespit edilmiştir. Sonuçların birbirlerine yakın olduğu belirlenmiştir. Garanti Yatırım Ortaklığı A.Ş. PROMETHEE VE COPRAS yöntemlerinin her ikisinde de ikici sırada yer alırken TOPSİS yönteminde birinci sırada yer almaktadır. Aynı şekilde Akmerkez Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş, PROMETHEE yöntemine göre birinci sırada yer alırken COPRAS yönteminde ise üçüncü sırada yer almaktadır. Mistral Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. ise PROMETHEE ve COPRAS yöntemlerinin her ikisinde de üçüncü sırada yer aldığı sonucuna ulaşılmıştır.

One of the most important responsibilities of business management is to regularly analyze the financial performance of the enterprise periodically. In order to make healthy decisions and maintain the audit functions correctly, it depends on analyzing the financial performance. The purpose of analyzing financial performance is to send information about the financial status of the company to the owners, shareholders or those who plan to invest.In case of a shortage of cash due to different reasons, companies may decide to go public if they are registered on the stock exchange. At this point, public offering is a rational decision that keeps the companies one step further. The concept of public offering accelerates the process of institutionalization and plays an important role in increasing the liquidity of credit in financial institutions and banks. In addition, public offering has benefits such as providing permanent funds and distributing risks.The aim of this study is to determine the financial performance of 48 companies, which completed its institutionalization process and listed in Istanbul Stock Exchange Market, by using PROMETHEE, COPRAS and TOPSIS methods among the Multi-Criteria Decision-Making Methods. The study takes years from 2013 to 2017 as its basis and presents in the from of charts the results of Multı-Criteria Decision-Making Method for the year 2017 as being the final year focused in this study. In the analysis section of the study, firstly, a ratio analysis is made by making use of financial statements of 48 companies which are the subject of this Research. Then, a financial standing analysis is performed by using PROMETHEE, COPRAS and TOPSIS methods among the Multı Criteria Decision-Making Methods and performances of each company are listed mathematically. At the end of the study, three different results are determined for each analysis. It is observed that the results are close to each other. While Garanti Yatırım Ortaklığı A.Ş. is ranked second in both PROMETHEE and COPRAS methods, it is ranked first in TOPSIS method. In the same way, Akmerkez Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. is ranked first according to PROMETHEE method, while it is ranked third in COPRAS method. Mistral Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. is concluded to have ranked third both PROMETHEE and COPRAS methods.