İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin metin özetleme becerilerinin geliştirilmesi

Abstract

Bu araştırmada, ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin metin özetleme becerilerinin geliştirilmesinde PQRST ve WINDOW tekniklerinin etkili olup olmadığını incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada eylem araştırması deseni kullanılmıştır. Araştırma boyunca veriler; öyküleyici metinler, öğrenci ürünleri, PQRST tekniği çalışma kâğıdı, WINDOW tekniği çalışma kâğıdı, yarı yapılandırılmış görüşme formu ve araştırmacı günlüğü aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmada Uşak ili merkezindeki bir ilkokulun dördüncü sınıfında öğrenim gören öğrencilerden dört çalışma grubu oluşturulmuştur. Araştırmanın birinci çalışma grubu (uygulama) 29 öğrenciden, ikinci çalışma grubu (görüşme) 12 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın üçüncü çalışma grubu (uygulama) 24 öğrenciden, dördüncü çalışma grubu (görüşme) ise 10 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrencilerle yürütülen uygulama süreci, sekiz hafta sürmüştür. Uygulamanın ilk haftasında iki metin öğrenciler tarafından özetlenmiştir. Sonra dört haftalık öğretim süreci gerçekleştirilmiş; 29 öğrenciden oluşan gruba PQRST tekniğinin, 24 öğrenciden oluşan gruba WINDOW tekniğinin öğretimi yapılmıştır. Teknikler, oluşturulan çalışma gruplarıyla rastgele eşleştirilmiştir. Öğretimden sonra öğrencilerden öğrendikleri tekniğe ait çalışma kâğıtlarını kullanarak iki farklı metni özetlemeleri istenmiştir. Daha sonra öğrencilerin tekniğe ait çalışma kâğıtları olmadan iki metni özetlemeleri istenmiştir. Tekniklerin hatırlama düzeylerine etkisini incelemek amacıyla son testten 21 gün sonra, öğrencilerden tekniği kullanarak daha önce özetledikleri bir metni hatırladıkları kadarıyla özetlemeleri istenmiştir. Ardından ikinci ve dördüncü çalışma grubundaki öğrencilerle görüşme yapılmıştır. Ayrıca tüm süreçte yaşananlar araştırmacı tarafından günlüğe kaydedilmiştir.Öğrencilerin özetleme puanlarının analiz edilmesi amacıyla yapılan ilişkili örneklemler t testinde her iki gruptaki öğrenci ürünlerinin puanlarında anlamlı bir artış olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin hatırlama uygulamasındaki verileri, metni okuyarak özetleme durumları ile karşılaştırıldığında her iki gruptaki öğrencilerin puanlarında kabul edilebilir bir oranda düşüş olduğu görülmüştür. Ayrıca öğrencilerle yapılan görüşmelerde her iki grubun da tekniğe yönelik olumlu tutum sergiledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmacı günlüğünden elde edilen veriler de tekniklerin etkililiğine yönelik nicel bulguları destekler niteliktedir. Sonuç olarak araştırma sürecinde yapılan uygulamaların öğrencilerin özetleme becerilerinin gelişimine katkı sağladığı söylenebilir.

This study is aimed to examine whether PQRST and WINDOW techniques have an impact on improving summarizing skills. An action research design was applied in the study. During the study, data were collected through narrative texts, student products, the worksheet of the PQRST technique, the worksheet of the WINDOW technique, semi-structured interview form and researcher's diary. In the study, four study groups were organized out of the 4th-grade students of a primary school in Usak province. The first study group (practice) of the study consisted of 29 students and the second group (interview) consisted of 12 students. The third study group (practice) of the study consisted of 24 students and there were 10 students in the last group (interview). The whole research process with participants lasted 8 weeks. Two of the selected texts were summarized by the students in the first week. Subsequently, a four-week instruction process commenced. In this process, the PQRST technique was taught to the group of 29 students while the second group that consists of 24 students was trained with WINDOW technique. Study groups and techniques were matched by chance. At the end of the instruction process, students were asked to summarize the two given texts by using the worksheets of the techniques. Afterwards, students were asked to the same summarizing task again without benefiting from the worksheets. In order to examine the extent to which the techniques have an effect on students to recall the summarized texts, 21 days later than the post-test students were asked to re-summarize the text as much as they can recall. This was followed by the interviews conducted with the second and fourth groups of students. Besides, all this process was recorded to the researcher's diary. At the end of t-tests applied to related samples with the aim of analyzing students' scores in summarizing, it was concluded that there was a significant increase in the scores of the students in both groups. When the students' recall application data were compared with the reading of the text, it was observed that there was an acceptable decrease in the scores of the students in both groups. In addition, it was concluded that both groups had positive attitudes towards the technique. The data obtained from the researcher's diary support the quantitative findings of the effectiveness of the available techniques. As a result, it can be said that the practices in the research process contributed to the development of students' summarizing skills.