Ahmed Bin Hemdem Kethûda Süheylî`nin Fezâil-i Şam`ı (inceleme-metin-tıpkıbasım)

Abstract

ÖZETAHMED BİN HEMDEM KETHUDÂ SÜHEYLÎ'NİN FEZÂİL-İ ŞAM'I(İNCELEME-METİN-TIPKIBASIM)Şeyma SargınTürk Dili ve Edebiyatı Anabilim DalıUşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağustos, 2019Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Ramazan BardakçıKlâsik Türk edebiyatı ürünleri, Türk toplumunun pek çok yönünden izler taşır. Fazîletnâme türü de bu iz taşıyıcılarından bir tanesidir. Fazîletnâmeler, genel olarak sevilen; dinî açıdan ulu kişiler ve yine dinî açıdan kutsal sayılan yerlerle ilgili manzum veya mensur olarak kaleme alınmış, kişi veya yerlerin üstün özelliklerinin anlatıldığı klâsik Türk edebiyatı ürünleridir. Çalışmanın konusu olan fazîletnâme, XVI. yüzyılın sonlarında Şamlı yazar ve şair Ahmed bin Hemdem Kethudâ Süheylî tarafından Şam'ın üstün yönlerini anlatmak üzere, mesnevî nazım biçimiyle oluşturulmuş Fezâil-i Şam adlı eserdir. Eserde yoğunlukla Şam'ın İslâm tarihi açısından önemi anlatılmaktadır. Eser, Eğri Kalesi'nin Osmanlı tarafından fethedilmesi ve Şam'ın aşama aşama Müslümanlar'ın yönetimine girmesi konularını da içerir. Eser, tarihî olaylar; bir şair olarak Süheylî'nin yaşam öyküsünden parçalar ve peygamberler tarihinden bilgiler içermesiyle hem tarih hem İslâm tarihi hem de edebiyat tarihi alanlarına dahil olmaktadır.Anahtar kelimeler: Ahmed bin Hemdem Kethudâ Süheylî, Fezâil-i Şam, fazîletnâme

ABSTRACTAHMED BİN HEMDEM KETHUDÂ SÜHEYLÎ'S FEZÂİL-İ ŞAM(ANALYSIS-TEXT-FACSIMILE)Şeyma SargınTurkish Language and Literature DepartmentUşak University Institute of Social Sciences, August, 2019Advisor: Ass. Prof. Ramazan BardakçıWorks of classical Turkish literature bear the trace of many side of Turkish society. The literary genre named fazîletnâme is one of these trace-bearer. Fazîletnâme is a literary genre of classical Turkish language written verse or prose, about beloved one who generally has religious importance or sacred spaces and telling the superior characteristics of these people and places. Fazîletnâme, the subject of this work was written as a mesnevî which is telling the superior characteristics of Şam by the name of Fezâil-i Şam; by Ahmed bin Hemdem Kethudâ Süheylî, the writer and poet from Şam, in the later 16th century. The importance of Şam for Islamic history is the main subject of this literary work. Conquest of Eğri Castle by Ottoman Empire and how Şam gradually came under Islamic domination are told in this work as well. This literary work named Fezâil-i Şam is a part of history, literature history and Islamic history by including historical events, some parts from the biography of Süheylî as a poet and knowledges about history of Islam.Key words: Ahmed bin Hemdem Kethudâ Süheylî, Fezâil-i Şam, fazîletnâme