Mevlana Celaleddin-i Rumi`nin Fihi Ma Fih`inde dört temel dil becerisi unsurlarının kullanımı

Abstract

Ana dilinin temel becerileri okuma, yazma, konuşma ve dinleme örgün eğitim kurumlarında özellikle Türkçe öğretimi içerisinde verilmektedir. Anlama becerilerinden dinleme ile okuma, anlatma becerilerinden ise yazma ile konuşma becerileri yalnızca eğitim kurumlarında değil, eski edebi metinlerde de geçmekte olup yüzyıllar sonrasındaki okuyucularına dahi bu konuda ışık tutmaktadır. Bu çalışmada XIII. Yüzyılda yaşamış olan Mevlana Celaleddin-i Rumi'nin Fih i Ma Fih'indeki okuma, yazma, konuşma ve dinleme becerileriyle ilintili ifadeler tespit edilmiştir. Tespit edilen bu becerilere Türkçe dersi (5, 6, 7, 8. sınıflar) Öğretim Programı (2018)'ndaki kazanımlarda ne derece yer verildiği ortaya konmuştur. Çalışmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmış, eserdeki 76 bölümün tamamı taranmış, bu tarama sonucunda temel becerilerle ilgili 2135 konuşma, 177 dinleme, 106 yazma ve 95 okuma becerisi olmak üzere toplam 2513 madde tespit edilmiş, konuyla ilgili olmayan bölümler değerlendirmeye alınmamıştır. Eserde en fazla konuşma becerisiyle ilgili ifadelere rastlanmıştır. Konuşma becerisinde karşılıklı sohbet etme, eskiden beri söylenegelme, soru sorma, bir soruyu yanıtlama, güzel konuşma vurgulanmıştır. Dinleme işitme, işitmeme, kulak kesilme, dinlenileni akletme, dinlenileni hissetme anlamlarında geçmiştir. Yazma becerisi daha çok yazılı metin, dil alanına giren kelime çeşitleri, kutsal kitap, yazma aracından bahsedilerek işlenmiştir. Okuma becerisi yazılı metinden okuma, ezberden okuma, ayet okuma, okumuş olduğun metni anlama şeklinde geçmiştir. Eserde yer alan cümleler incelendiğinde, temel becerilerin Türkçe Dersi Öğretim Programı (2018)'ndaki kazanımlarla örtüştüğü görülmektedir. O halde bu tarz eserlere eğitim öğretim programlarında yer verildiğinde, öğrenciler açısından faydalı olacağı kanaati hasıl olmuştur.Anahtar Sözcükler: Fih i Ma Fih, Mevlana Celaleddin-i Rumi, Temel Dil Becerileri, Türkçe Dersi Öğretim Programı, Ana Dili Eğitimi.

The basic skills of the mother tongue such as reading, writing, speaking and listening are given in formal education institutions especially in Turkish Language courses. Listening and reading from comprehension skills and writing and speaking from narration skills have been taken place not only in educational institutions, but also in old literary texts, and shed light on the readers even after centuries. In this study, the expressions of Mevlana Celaleddin-i Rumi, who lived in XIII. Century, related to the reading, writing, speaking and listening skills in his Fih i Ma Fih were identified. It has been revealed in what extent these identified skills are included in the standards of the Turkish language (grades 5, 6, 7, 8) curriculum (2018). In the study, document analysis method was used, all 76 chapters in the work were analyzed, and as a result of this analysis, a total of 2513 items were detected. 2135 of those items related to speaking skills, 177 related to listening skills, 106 related to writing skills, and 95 related to reading skills, and the sections not related to this study were not evaluated. Mostly the expressions related to speaking skills were found in this piece. In speaking skills, mutual conversation, verses spoken for a long time, asking questions, answering a question, and good speech were emphasized. Listening has been in the sense of hearing, not hearing, being all ears, thinking of the things they listen, and feeling of the things they listen. Writing skills were mostly emphasized by stating written text, word types in the field of language, holy book, and writing tools. Reading skills were stated in the form of reading from the written text, recitation, reading verses, understanding the text you have read. When the sentences in the piece were examined, it was seen that the basic language skills coincide with the standards in the Turkish Language Curriculum (2018). Therefore, when such pieces are included in educational programs, it has been concluded that they will be beneficial for the students.Keywords: Fih i Ma Fih, Mevlana Celaleddin-i Rumi, Basic Language Skills, Turkish Language Curriculum, Mother Tongue Education