Kamu borçlarının gelir dağılımı üzerindeki etkisi: Avrupa Birliği geçiş ekonomileri örneği

Abstract

Günümüz modern sosyal devlet ilkesini benimseyen devletlerin ekonomik alandaki görevve fonksiyonlarının artması nedeniyle doğal olarak daha fazla kamu harcamaları yapmalarıkaçınılmaz olmuştur. Özellikle az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler, artan kamuharcamalarının finansmanı için vergi gelirlerinin yetersiz kalması nedeniyle vergigelirlerine alternatif bir kaynak olarak borçlanmaya başvurabilmektedirler. Vergilerdenfarklı olarak devlet borçlarının vade bitiminde anapara ve faizi ile birlikte geriödemelerinin yapılması ve özellikle yüksek faiz ve birtakım vergisel avantajlar nedeniylegelir dağılımında eşitsizliğin, diğer bir ifadeyle adaletsizliğin artmasına yol açabilmektedir.Kamu borçlanmasının gelir dağılımı üzerindeki doğrudan etkileri (olumlu ve olumsuz) ilediğer birtakım ekonomik faktörler üzerinden gerçekleşen dolaylı etkileri borcun kaynağı,vadesi, faiz oranı, kullanım şekli ve miktarı gibi faktörlere bağlı olarak değişebilmektedir.Bu çalışmada, panel veri analizi yöntemi kullanılarak 2007-2017 döneminde 10 AvrupaBirliği geçiş ekonomisi ülkesinde kamu borçları ile ekonomik büyümenin gelir dağılımıüzerindeki etkisi analiz edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda, bağımlı değişken gelirdağılımı (temsilen Gini katsayısı) ile bağımsız değişken kamu borçları arasında pozitif birilişki tespit edilmiş, diğer bir ifadeyle kamu borçlarının gelir dağılımı eşitsizliğini arttırdığıtespit edilmiştir. Diğer yandan kontrol değişken ekonomik büyüme ile gelir dağılımıarasında negatif bir ilişki tespit edilmiş, diğer bir ifadeyle ekonomik büyümenin gelirdağılımında eşitsizliği azalttığı tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan nedensellik testi sonucunagöre, borçlanma ile gelir dağılımı ve borçlanma ile büyüme arasında anlamlı ve çift yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiş, ekonomik büyüme ile gelir dağılımı arasında iseherhangi bir nedensellik ilişkisinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Kamu Borçları, Ekonomik Büyüme, Gelir Dağılımı, Panel VeriAnalizi

It has been naturally inevitable for the states that adopt the principle of modern social statetoday to make more public expenditures due to the increase in their duties and functions inthe economic field. Especially underdeveloped and developing countries may appeal toborrowings as an alternative resource to tax revenues because the tax revenues are notsufficient for financing the increasing public expenditures. Unlike taxes, repayment ofpublic expenditures with their capital and interest together at the deadline and especiallyhigh interest rate and some tax advantages may lead to the inequality in incomedistribution, i.e. income injustice. Direct effects (positive and negative) of publicborrowing on income distribution and its indirect effects on some economic factors mayvary depending on the factors such as the resource, date, interest rate, use and amount ofthe debt.The effect of public debts and economic growth on income distribution in 10 EuropeanUnion transition economies in 2007-2017 period was analyzed in this study using paneldata analysis method. As a result of the study, a positive relationship was determinedbetween the dependent variable, income distribution (representative Gini coefficient) andthe independent variable, public debts, in other words, it was determined that public debtsincreased the income inequality. However, a negative relationship was determined betweenthe control variable, economic growth and income distribution, in other words, it wasdetermined that economic growth reduced the income inequality. In addition, according tothe conducted causality test result, a significant and bi-directional causality was determinedbetween borrowing and income distribution and borrowing and growth; however, nocausality was determined between economic growth and income distribution. Key Words: Public Debts, Ekonomic Growth, Income Distribution, Panel Data Analysis