Sosyal bilgiler ders kitaplarında görsel-metin ilişkisi

Abstract

Sosyal Bilgiler dersi bireyin toplumsal hayata katılmasını kolaylaştıran çevresinde olan bitenin farkında olmasını sağlayan bir derstir. Bu dersle birlikte öğrencilerde milli bilinç oluşturulmaya, öğrencilere demokrasi kavramı anlatılmaya çalışılır. Bunun yanında ülkemizin coğrafi, tarihi ve kültürel özelliklerinin öğrencilere kavratılması hedeflenir. Yerel, ulusal ve uluslar arası düzeyde ticaret, sosyal ve kültürel faaliyetlerle birlikte sevgi, barış kardeşlik gibi bazı kavramlar benimsetilmeye çalışılır.Ders kitapları ise temel bilgi kaynağı olması ve derste hangi konuların işleneceğini göstermesi açısından eğitimde önemli araç gereçler arasında yerini almıştır. Sosyal Bilgiler dersi için de ders kitapları öğrencinin ilgisini çekmesi ve konunun kolay kavranması için oldukça önemli bir araç gereçtir.Bu araştırmanın amacı 2018-2019 eğitim öğretim yılında kullanılan Sosyal Bilgiler ders kitaplarındaki görsel-metin ilişkisinin incelemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi şeklinde gerçekleştirilen araştırmada 4, 5, 6 ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitapları incelenmiştir. Araştırma boyunca ilgili literatür incelenmiş ve gerekli notlar alınmış buradan yola çıkarak doküman incelemesi yapılmıştır. Veriler niceleştirilerek tablolar halinde getirilmiş ve yorumlanmıştır. Araştırmada kitaplarda yer alan görsellerin tasarım ilkelerine uygunluğu, görsellerin metin başlığı ve metin ile uyumu incelenmiştir. Araştırma sonucunda kitaplarda yer alan görsellerin daha kaliteli olması gerektiği ve öğrenciyi daha çok düşünmeye sevk edecek görseller kullanılması gerektiği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler; Sosyal Bilgiler Ders Kitabı, Görsel-Metin ilişkisi, Ortaokul

Social Studies course is a lesson that facilitates the participation of the individual in social life and makes them aware of what is happening around. In this course, it is tried to explain the concept of democracy to students and create national consciousness. In addition to this, it is aimed to teach students the geographical, historical and cultural characteristics of our country. Some concepts such as love, peace, fraternity with commercial, social and cultural activities are tried to make students adapt at regional, national and internetional level.The coursebooks have become one of the important tools in education in terms of being the main source of information and showing which subjects are taught in the course. For Social Studies course, coursebooks are a very important tools to pay students attention and enable them to comprehend the topic.The aim of this research is to examine the relationship between image and text in the social studies textbooks used in the academic year 2018-2019. In the study, which belongs to the qualitative examination methods of document analysis, social studies textbooks of the 4th, 5th, 6th and 7th grade were examined. During the study, the relevant literature was examined and the required records were made and on this basis a documentary review was carried out. The data were quantified and tabulated and interpreted. During the research, the correspondence of the images contained in the books with the design principles, the title of the text and the correspondence between the images and the text was examined. As a result of the investigation, it was found that the graphics contained in the books should be of higher quality and that the graphics that encourage students to think more should be used.Keywords; Social Studies Coursebook, Relationship between visual and text