Fransız ve Türk Emniyet Teşkilatlarının adli kolluk tarihçeleri üzerine bir mukayese

Abstract

Bu çalışmanın konusu Fransa'da ve Türkiye'de görev yapan EmniyetTeşkilatlarına bağlı olan adli kolluk tarihçelerini inceleyerek, yapılan yenilik vegelişimlerin ortaya çıkarılmasını sağlamaktır. Böylece iki ülke Adli KollukTeşkilatları kıyaslanarak iyi olan yönlerin ön plana çıkarılması amaçlanmaktadır.Fransız Polis Teşkilatı 15 Mart 1667 tarihinde Kraliyet Fermanı ilekurulmuştur. Polis teşkilatı, Fransız toplumunda değişen hayat şartlarına paralelolarak çeşitli reformlar geçirerek gelişmeler kaydetmiştir. Özellikle, 1667 Reformupolis teşkilatında köklü değişikliklere yol açmıştır. 1789 yılında Belediye Polisi ileMilli Polis'in birbirinden ayrılması öngörülmüş ve iki teşkilat arasındaki görevayrımının belirlenmesi sağlanmıştır. 24 Ağustos 1790 tarihli kanun ile adli ve idaripolis ayrımına gidilmiştir. Bu tarihten sonra Danıştay ve İdare Mahkeme kararlarıidari polisin işleyişi üzerinde etkilerini göstererek yapılacak düzenlemelere yolgösterici olmuştur. 19.yy'ın sonunda polis teşkilatının tek bünyede kurulmasıyla adlipolisin hukuksal gelişimi sağlanmaya çalışılmıştır. Taşrada bulunan polis güçlerinin merkeze bağlanması, polisin devletleştirilmesine imkân vermiştir. Poliste etikanlayışının yerleştirilmesi, gelişmelerin devamı sürecinde önemli rol oynamıştır.Fransa'da adli polis teşkilatı, 1906 yılının kasım ayında GeorgeCLEMENCEAU'nun teklifi üzerine ortaya çıkmıştır. 6 Mart 1907 yılında EmniyetMüdürü Jules SEBILLE komutasında Adli Arama Servisleri Genel Kontrolörlüğükurulmuştur. 30 Eylül 1907 yılında adli polis teşkilatı ulusal düzeyde Polis Valiliğiörnek alınarak kurulmuştur. Zaman içerisinde çeşitli kararnameler ve kanunlar ileadli polis teşkilatının kendi içerisinde büyümesi sağlanmıştır. Fransa'da adlikolluğun bir bütün olarak ele alınması ve tüm adli polis görevlilerinin aynı eğitimleyetiştirilmesi belirli bir düzeni ve sağlam bir yapıyı da beraberinde getirmiştir.9 Mayıs 1995 yılındaki bir kararname ile Adli Polis Daire Başkanlığıbünyesinde 4 daire başkan yardımcılığı kurulmuştur. Bu daire başkanlıklarısayesinde suç ve suçlular ile daha etkin bir mücadele sağlanmıştır. 1999 yılına kadardeğişik yıllarda ve değişik şehirlerde Hareketli Polis Tugayları kurulmuştur. 24Nisan 2003 tarihindeki bir kararname ile yeni operasyon ağları oluşturulmuştur. 13Mayıs 2005 yılında Adli Polis Daire Başkanlığı tekrar değişikliğe uğratılarak yenibirimler oluşturulmuştur. 2006 yılında, 2008 yılında ve 2009 yılında birimlerinstatüleri değiştirilerek eklentileri tekrar düzenlenmiştir. Fransız Adli Polis DaireBaşkanlığının 12 Ülkesel Servisi, 9 Bölgelerarası Adli Polis Müdürlüğü ve 3Bölgesel Adli Polis Müdürlüğü görev yapmaktadır. Bu birimlerin görevleri,gelişimleri incelenmiş ve polislerin aldıkları temel ve sürekli eğitimler araştırılmıştır.Türk Emniyet Teşkilatında ise çok eski tarihlerden bu yana toplumun düzeninikorumak için `Yargan`, `Töre` ve `Tudun` gibi adlarla asayiş sağlanmayaçalışılmıştır. Osmanlı Devleti zamanında ise `Kollukçu`, `Asesbaşı`, `Subaşı`,`Yeniçeriler` ve `Böcekbaşı` denen zabıta makamları tarafından toplumun düzenisağlanmıştır. 10 Nisan 1845 yılında günümüz polis teşkilatı kurulmuştur. 1879'daZaptiye Nezareti yani bugünkü adıyla Emniyet Genel Müdürlüğü kurulmuştur.9 Aralık 1908 yılında Emniyet Umum Müdürlüğü olarak polis tek çatı altındatoplanmıştır. Polise tam yetkiyi veren Polis Vazife ve Selahiyet Kanununu (P.V.S.K.) 04.07.1934 yılında kabul edilmiştir. 3201 Sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu (E.T.K.)ise 04 Haziran 1937 tarihinde kabul edilmiştir. Bu kanuna göre Emniyet Teşkilatınınİçişleri Bakanlığına bağlı bir kurum olduğu belirlenmiştir. Emniyet Teşkilatınıninsan kaynaklarının oluşturulması amacıyla Polis Kolejleri, Polis Enstitüsü, PolisAkademisi ve Polis Okulları çeşitli tarihlerde açılıp kapanarak eğitim vermiştir.Ancak günün ihtiyaçlarına göre ve bazı sebeplerden dolayı bir kısım eğitimkurumları kapatılmış, bazıları ise tekrar açılmıştır.Türk Polis Teşkilatında adli polis ve idari polis ayrımları incelenmiş ve buayrımın tam olarak oluşturulmamış olduğu tesbit edilmiştir. Araştırmalar sonucu adlipolis veya idari polis olma durumları kişisel insiyatiflere bırakıldığı da ortayaçıkmıştır. Adli polisin işleri kapsamına giren hususlar, ayrı ayrı oluşturulan dairebaşkanlıkları bünyesine alınmış, dolayısıyla yeknesaklığın tam olarak sağlanamadığıortaya çıkmıştır.Anahtar kelimeler: Polis, Adli Polis, Emniyet

In this study due to law enforcement agencies in France and working in Turkeyby examining the histories of the judicial police, revealing the innovation anddevelopment we provide. Thus, by comparing the two countries Organization of theJudicial Police is to enhance the good aspects.French Police Force was established by Royal Decree on March 15, 1667. Thepolice force in French society by passing various reforms in line with the changingconditions of life, has made improvements. In particular, the 1667 reform has led tofundamental changes in the police force. In 1789, the municipal police and nationalpolice division of tasks between the two organizations to determine the separation ofplanned and achieved. The law of August 24, 1790 with the separation of the judicialand administrative police have been made. After this date, the SupremeAdministrative Court and Administrative Court Decisions by showing the effects onthe functioning of the administrative police, who have been guiding the regulations.Of the 19th century at the end of the legal development of the judicial police, thepolice force was ensured by the establishment of a single in the body. Connected tothe center of police forces in the countryside, the police allowed the nationalizing.Establish an understanding of ethical police played an important role in the processof continued development.In France, the judicial police, in November 1906 on the proposal of GeorgeClemenceau emerged. March 6, 1907, Jules dispenser under the command of Chiefof Police in the General Controllership Services was established in Forensic Search.September 30, 1907 Police in the Governor's Office on the model of the judicialpolice force has been established at the national level. Over time, various decrees andlaws as well as judicial police achieved a growth in itself. In France, judicial policeto be addressed as a whole and all of the same training, training of judicial policeofficers brought a certain order, and a solid structure.May 9, 1995 by a decree in the Vice President of the Judicial PoliceDepartment was established under 4 Departments. This is a more effective fightagainst crime and criminals through the Departments provided. Various years until1999 and the Police Mobile Brigade has been established in different cities. As ofApril 24, 2003 by a decree established a new operating networks. May 13, 2005 tochange again suffered in the Criminal Police Department set up new units. In 2006,in 2008 and in 2009 changed the status of the units, the connections again corrected.The Judicial Police of the Department of French, 12 Territorial Service, 9 RegionalCriminal Police Directorate and 3 Regional Judicial Police Directorates have beenworking. And development tasks of these units were examined and the policesearched their initial and continuing training.In the Turkish Police Forces, in order to preserve the layout of the society sinceancient times `Töre`, `Yargan` and `Tudun` have been made to order with namessuch as. In the time of the Ottoman Empire, `Kollukçu`, `Asesbaşı`, `Subaşı`,`Yeniçeri` and `Böcekbaşı` layout has been called the law enforcement authoritiessociety. In the present-day police was established April 10, 1845. In 1879, theMinistry of Law Enforcement, ie, General Directorate of Security was established byits present name. December 9, 1908, the police in the General Directorate of Policegathered under one roof. Law on Police Duties and Powers of the police not giving full authority (PVSK) was enacted in 07.04.1934. No. 3201 Law of the PoliceOrganisation (ETK) was adopted on June 4, 1937 in. According to the lawdetermined that an institution under the Ministry of the Interior Police Organization.Organization of the Police College's human resources in order to establish the safety,Police Institute, the Police Academy and Police Schools were opened and providedtraining on various dates. According to the needs of the day and for some reason, anumber of educational institutions were closed and others opened again.Forensic police and administrative police divisions have been examined andfound to be created exactly this distinction. Forensic police or administrative statusof being a policeman is left to individual initiatives. Matters within the scope of thejudicial police work, the structure of separate departments were created, so thatuniformity has not been achieved yet for judicial police.Keywords: Police, Criminal Police, Security