Nusayrîlikte mezhebe kabul töreninin tarihi ve sosyolojik tahlili

Abstract

Nusayrîlerde sırrın verileceği kişilerle ilgili ciddi şartların ve süreçlerin olduğu bilinmektedir. Dine giriş törenleri gerek inancın devamlılığının sürmesi, gerekse mensubiyetin getirdiği toplumsal bağların sağlanması noktasında oldukça önemlidir. Burada öne çıkan kavram din amcalığıdır. Din amcalığı kurumu bireyin dine girişinde olgunluğunu ve sırrı muhafaza edip edemeyeceğini ölçen, kişiye Nusayrî öğretilerini ve kültürünü kazandıran kurumdur. Dine girecek bireyler ile biyolojik olarak bir bağları olmayan din amcaları, dini kültürün kazandırılmasını sağlarlar. Mezhebin genel yapısına hâkim olan gizlilik ve takîyye anlayışı, bireyi kendi etnik grubu içerisinde hayata hazırlarken, kendilerinin dışındaki grup ve topluluklara karşı da asosyal ve toplumun genelinden uzak kişiler haline getirebilmektedir. Dolayısıyla karmaşık ve toplumun genelinden kopuk, çift kişilikli bireyler ortaya çıkmaktadır. Burada araştırmaya ihtiyaç olan konu Nusayrilik'te mezhebe kabul şartlarının neler olduğu, bu şartların değişik dönemlerde nasıl uygulandığı, ne gibi değişimler ve esnemeler yaşadığıdır. Bu merasimlerin dini ve tarihsel süreç içerisinde nasıl şekillendiği ve nasıl uygulandığı konumuzun temelini oluşturmaktadır. Ayrıca mezhep içerisinde karşılaşılan farklı uygulamalar ve temellendirmelere de çalışmamızda yer verilmeye gayret edilmiştir. Genel olarak üç merhalede gerçekleşen bu merasimi bizatihi yaşamış olan, daha sonra Sünnî İslam'a geçmiş veya hala mezhep içerisinde kalarak şeyh konumuna kadar yükselen, hatta din amcalığı yapmış kişilere ulaşarak görüşmeler yapılmış, birinci ağızlardan öğrendiğimiz bilgiler de çalışmada yer bulmuştur. Bütün bunların sonunda Nusayrîler'de mezhebe kabul törenleri, amcalık kurumu, sosyal ağlar, sivil örgütlenme, sosyal hareketler ve kültürel nitelikleriyle sosyolojik bir değerlendirmede bulunulmuştur.

ABSTRACTIn Nusayrî cult it is known that there are strict conditions and processes to the people to whom the ancient knowledge will be given.Ceremonies are very significant in terms of maintaining the continuity of the faith and ensuring the social ties brought by the unity. The important thing is here that `Religious Uncle`. Religious Uncle is an institution that measures whether an individual can maintain maturity and secrecy at the entrance to cult. And it also teachs Nusayrî discipline and culture.Religious Uncles doesn't have any biological link with who wants to join the cult and they provide some knowledge about religious culture. The concept of secrecy which dominates the general structure of the cult, makes the individual ready for life within their ethnic group and makes them dissocial from society.Because of that there are some people who have multiple personalities and some individual who are detached from the general public. What should be investigated here is what are the terms of acceptance conditions in Nusayri Cult, how these conditions are not applied in different time periods and what kind of changes happened before.It is the basis of how the seceremonies are shaped and applied in the religious and historical processes. In addition, difrent practices and practices encountered in the have been tried to be included in our study in general, this ceremony took place in three stages. Who lived personelly, then the sunni İslam or still remained in the sect and went up to the position of sheikh, even by reaching the people who had made a religious uncle, intervievers were made the information we learned from the first mouth was included in the study. At the end of all this, a sociological evaluation was made in Nusayrî with the acceptance Ceremonies, the ancles institution, social networks, social movements and cultural qualities.