Türk vergi yargısında istinaf sisteminin değerlendirilmesi

Abstract

Uyuşmazlıkların çözümünde taraflar adil ve hakkaniyete uygun bir yargılama beklerken aynı zamanda bunun en kısa sürede gerçekleşmesini umarlar. Ülkemizde 1982 yılına kadar tek dereceli bir yargılama sistemi mevcuttu. Mahkeme tarafından verilen kararın bir üst mahkeme tarafından denetlenemeyeceğinden hataların ve yanlışlıkların tespit edilmesi mümkün olmuyordu. Böyle bir hukuk sisteminde adil bir yargılamadan söz edilemez. Bu olumsuzlukları bertaraf etmek amacıyla 1982 yılında yargı sistemimiz, ilk derece mahkemesi olarak vergi ve idare mahkemeleri üst derece mahkemesi olarak da bölge idare mahkemesi ve Danıştay olmak üzere iki dereceli bir yapıya bürünmüştür. Ancak iki dereceli yargılama sistemi beklenen başarıyı sağlamamıştır. Danıştay'ın iş yükünün artmasına, yargılamanın uzamasına ve asıl görevi olan içtihat birliğini sağlama görevini yerine getirememesine neden olmuştur. Böylece ilk derece mahkemelerinin kararlarını maddi ve hukuki bir denetime tabi tutarak gerekirse kendisi yeniden ikinci bir yargılama yapacak olan istinaf kanun yolu 2014 yılında 6545 Sayılı Kanun ile yargı sistemimize dâhil edilerek yargı sistemimiz üç dereceli bir yapıya kavuşturulmuştur. 2016 yılında fiilen istinaf incelemesi yapılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada istinaf kanun yolunun getirilme amacı, getirdiği yenilikler, faydaları ve sakıncaları, istinaf usulü, süreci incelenecek olup, bölge idare mahkemelerinin iş yükü ve istinaf kanun yolu düzenlemesinin Danıştay'ın iş yükü üzerindeki etkisi üzerinde durulacaktır. Anahtar Kelimeler: İdari Yargı, İstinaf Kanun Yolu, Adil Yargılama, Bölge İdare Mahkemesi

In settling the jurisdictional disputes parties expect a fair and equitable trial and at the same time they hope that it will realize as soon as possible. In our country there was a single-level trial system until 1982. It wasn't possible to identify faults and mistakes because the decision given by the court cannot be supervised by a higher court. In such a judicial system, a fair trial cannot be mentioned. In order to eliminate these problems, in 1982 our judicial system had a two-level jurisdiction structure as tax and administritive courts as the first-level courts and regional administrative courts and Council of State as upper-level courts. However, two-level jurisdiction did not achieve the expected success. It led the workload of Council of State to increase, the trial to prolong and the permanent duty to ensure the unity of jurisprudence to fail to be fulfilled. Thus, the appeal which will check the decisions of the first-level courts physically and legally and judify them as a second time, if necessary, was included in our judicial system in 2014 with the Law no. 6545 and our judicial system had three-level structure. Appeal review started actually in 2016. In this study the purpose, innovations, advantages and disadvantages of the appeal, the procedure of appeal, the process will be examined and the workload of the regional administrative courts and the workload procedure of the Council of State will be discussed. Key Words: Admistritive Jurisdiction, Appeal, Fair Trial, Regional Administrative Court