Tarihî Türk lehçelerinde askerlik adları

Abstract

Ulusların kendine özgü bir kavram ve dil içi dünya görüşü vardır. Askerî terimler, ulus yapımızdan ötürü, dilimizde şüphesiz diğer ulusların bu alandaki söz varlığından daha fazladır. Gerek kendi dilimizde türettiğimiz sözcükler gerekse yayıldığımız coğrafyalardan aldığımız yahut o dilin kurallarını kullanarak oluşturduğumuz sözcükler bu alandaki dil haznemizin bereketli olmasını sağlamıştır.Bugüne kadar ulusumuzun kurduğu devletler, asker kökenli ve asker eliyle kurulduğu için askerlik terimlerimizin, edebiyat, sosyoloji, inanç, siyaset, coğrafya, yaşam tarzı ve iklim terimlerini bile etkilediğini görürüz. Türkçede kültür ve medeniyet bağlamında askerlik terimleri zamana bağlı olarak değişime uğramıştır. Bu bağlamda, Türk tarihinin ilk yazılı kaynaklarından başlayıp sırasıyla Orhon Türkçesi, Uygur Türkçesi, Karahanlı Türkçesi, Harezm-Altın Ordu Türkçesi, Kıpçak Türkçesi ve son olarak Çağatay Türkçesi dönemlerini ele alan ve bu dönemlerdeki askerlik ad ve kavramlarının tespitine dayanan bu çalışma, Tarihî Türk lehçeleri alanında askerlik ve kavramlarıyla ilgili toplu bir sözlük niteliğinde çalışma oluşturmayı hedeflemektedir.

Nations have a unique concept and in-world worldview. Military terms are, of course, more than any other nation in our language because of our nation structure. Both the words we have derived in our own language and the words we have obtained from the geographies that we spread or using the rules of that language have made our language store in this area fertile. Since the states that our nation has established so far are military and military, our military terms affect even the terms literature, sociology, belief, politics, geography, lifestyle and climate.In terms of culture and civilization in Turkish, military terms have been changed in time. In this context, starting with the first written sources of Turkish history, this study is based on the determination of the names and concepts of military service in these periods, which are the periods of Orhon Turkish, Uyghur Turkish, Karahan Turkish, Khwarezm-Golden Army Turkish, Kipchak Turkish and finally Chagatai Turkish. in the field of military service and aims to create a collective dictionary about the concepts.