II.Abdülhamit Dönemi`nde öğretmen maaşları (1880-1910)

Abstract

Osmanlı Devleti'nde maarif alanında yapılan köklü reformlar II. Mahmut Dönemi'ne kadar geri gitmektedir. Osmanlı Devleti'nde eğitim sisteminin temelini sıbyan mektepleri ve medreseler oluşturmaktaydı. II. Abdülhamit Dönemi'nde eğitimde reformların devam ettiği görülmektedir. Sultan II. Abdülhamit, eğitim alanında merkezi bir sistem ortaya çıkarmıştır. Eğitimin yaygınlaştırılması için ülke genelinde maarif teşkilatları kurmuştur. II. Abdülhamit, devletin kalkınmasının eğitimli gençlerle mümkün olduğunu fark etmiştir. Bu nedenle ilköğretim, ortaöğretim, yükseköğretim alanlarında çok sayıda okullar açmıştır. Açılan yeni okullar öğretmene olan ihtiyacı ortaya çıkarmıştır. Bu ihtiyaç sonucunda, kız ve erkek öğretmen okulları açılarak eğitimin kalitesi yükseltilmeye çalışılmıştır. Öğretmen ihtiyacını karşılamak amacıyla Dârülmuallimîn-i Rüşdi, Dâruülmuallimîn-i Sıbyan ve Dârülmuallimat gibi yeni öğretmen okulları açılmıştır.Okullarda yetiştirilen öğretmenler, memleketin çeşitli yerlerine tayin edilip, hizmet vermeye başlamışlardır. Öğretmenler, hizmetlerinin karşılığı olan maaşlarını farklı kaynaklardan almaktaydılar. Bu sebeple mekteplerde istihdam edilen öğretmenlerin maaşlarında farklılıklar olduğu görülmektedir. Bu farklılık, öğretmen maaşlarının devlet bütçesinden yada mahalli maarif komisyonlarından ödenmesinden kaynaklanmıştır.II. Abdülhamit Dönemi'nde mali imkânsızlıklardan dolayı öğretmen maaşlarının düşük olduğu, maaşların düzenli olarak verilemediği görülmektedir. Çalışmada, arşiv belgelerinden elde edilen verilere göre, öğretmenlerin ekonomik durumları ortaya koyulmaya ve maaş miktarlarındaki değişiklikler tespit edilmeye çalışılmıştır.

The reforms about education have been begun at the period of II. Mahmut in the Ottoman Empire. The medreses were the foundation of the education system in the Ottoman Empire. The education reforms have been continued at II. Abdülhamit period. II. Abdülhamit has radically changed education system and he established too much education organization to disseminate education. II. Abdülhamit defended the view that the future of state was possible with modern young and educated people. During II. Abdülhamit period, many schools have been opened in primary, secondary and high education fields. Mostly, these schools have increased the need for teachers because of the importance given to education. Teacher schools for man and woman has been established for teacher need and also to increase the education level . The teacher schools which oped for the neccesity of education were Darulmuallimat, Darulmuallim-i Sıbyan, Darulmuallimin-i Rüsdi.The teachers that graduated from these schools have been employed at different city and different area of the state. These teachers's salary have been given from different sources. For this reason, there were differences between the salaries of the teachers working in the Ottoman state. These different sources were the state budget and local education comissions. The teachers's salary were very low because of poor economy at II. Abdülhamit period and their salary mostly has been given irregularly or delayed.A lot of data at archivel documents and academic studies show their troubles and problems. Economic problems of theachers and the differences of salary between teachers were tried to explain by decuments that obtained from Ottoman archive.