The London Gazette`de İran (1665-1747)

Abstract

Matbaanın icadı burjuvazinin habere ulaşma arzusuyla birleşince modern manada gazeteciliğin temelleri atılmıştır. Thomas Archer tarafından İngiltere'de 1621 yılında corantos olarak adlandırılan haber bültenleri yayınlanmaya başlamıştır. Halkın haber almaya duyduğu ihtiyacın farkında olan İngiliz Parlemontosu 1650 yılından itibaren Mercurius Politicus isimli bir haber bültenini yayınlatmaya başlamıştır. Kraliyet ailesinin Oxford'da bulunduğu 1665 yılında The Oxford Gazette adıyla resmi bir gazete yayınlanmaya başlamıştır. Gazete Kraliyet ailesinin 1666 yılında Londra'ya dönmesinden sonra The London Gazette olarak adlandırılmıştır.Birleşik Krallığın resmi yayın organı olan The London Gazette'de İran hakkında çok sayıda haber yayınlanmıştır. 1666-1736 yılları arasında Safevi Devleti'nin başta Osmanlı İmparatorluğu, Rusya ve Avrupa devletleri ile ilişkilerine ışık tutan çok sayıda haber gazetede yer bulmuştur. Safevi Devleti'nin çöküşü ve Nadir Şah'ın İran'ın mutlak hakimi haline gelişi, Nadir Şah döneminde ülkenin genel durumu ve başlıca olaylar gazetede ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır. Bu tez çalışmasında, The London Gazette'de belirtilen tarihler arasında İran'a dair yayınlanan haberler ele alınacak ve verdiği bilgiler ana kaynaklar ve araştırma eserler ışığında değerlendirilecektir.

The foundations of modern journalism were laid in the combination of bourgeoisie's desire to reach the news and ınvention of the printing press. Thomas Archer started to publish newsletters in England called corantos in 1621.The British Parlement Aware of the public need for news, began to publish a newsletter called Mercurius Politicus from 1650 onwards. In 1665, when the royal family was in Oxford, an official newspaper, The Oxford Gazette, was published. The newspaper was called The London Gazette after the Royal family returned to London in 1666.In the official newspaper of United Kingdom numerous reports puplished about Iran. News puplished ın the London Gazette between 1666 and 1736 shed light on the relations of Safavid State with the Ottoman Empire, Russia and European states. Collapse of the Safavid State, the rise of Nadir Shah to power as the absolute ruler of Iran and political developments took in the reign of Nadir Shah were explained in the London Gazette in detail. In this thesis, news puplished in the London Gazette about the Iran evaluated within the historical perspective in the light of the main sources and research works.