Osmanlı döneminde eşme kazasının sosyo-ekonomik durumu

Abstract

Günümüzde Uşak ilinin ilçelerinden biri olan Eşme, kadim bir geçmişe sahiptir. Bu tez çalışmasında ise, tarihi çok eskilere dayanan Eşme'nin XV. yüzyıl sonları ile XX. yüzyıl başlarındaki nüfus yapısı, sosyo-ekonomik ve kültürel durumunu bütüncül bir anlayışla ortaya koymak amaçlanmıştır. Bunun için Eşme kazasının Osmanlı Arşivi'nde kayıtlı nüfus ve temettuât defterleri temel alınmıştır. Adı geçen defterlere ek olarak kazanın tahrir, muhasebe, avârız defterleri ve Aydın vilayet salnamelerinden yararlanılmıştır. Tez, giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde yerel tarihin tanımı yapılarak, kısaca gelişiminden ve tez çalışmasının konusu ve kaynaklarından bahsedilmiş, sonrasında bu kaynaklardan tezde kullanılanlar hakkında kısa bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde, tahrir, muhasebe ve avârız defterlerindeki verilere göre Eşme'nin XV. ve XVII. yüzyıllar arasındakindeki durumu ortaya konulmuştur. İkinci bölümde nüfus ve temettuât defterleri esas alınarak, XIX. yüzyıldaki Eşme kazasında nüfus yapısı ve nüfus hareketleri ana başlığı altında; Eşme kazası ve karyelerinde aileler, aşiretler, müşterek aile adları, hâne miktarları ve erkek nüfus sayıları, şahıs isimleri ve isim verme geleneği, insan tipolojisi, nüfus hareketleri ve meslekler konuları incelenmiştir. Üçüncü bölümde, temettuât defterlerinden hareketle arazi varlığı, hayvan varlığı, yetiştirilen ürünler ve ödenen vergiler alt başlıkları altında Eşme kazasının iktisadi yapısı değerlendirilmiştir. Dördüncü bölümde ise Aydın vilayet salnamelerinde geçen Eşme kazası ile ilgili bilgilere yer verilmiştir.

Nowadays, which is a district of Uşak Province, dates back yo an ancient times.In this thesis, we aimed to understand of this course is to reveal the population structure, socio-economic and cultural situation in the beginning of the 20th century with a holistic understanding.This master thesis based on the population and dividend registers registered in the district of Eşme in the Ottoman Archives. İn addition this records we have used official economical reports which is found in Aydın Province. Our thesis consists of an introduction and four chapters. In the introduction part, the definition of local history is explained, its development and the subject and sources of the thesis are briefly mentioned, and then brief information is given about these sources how we used this records. In the first chapter, according to the data in the books of cadastral record, accounting and avarız records, Eşme had been included in XV and XVII situation between the centuries economial-social has been revealed. In the second chapter, based on population and dividend books, which is XIX. century district of Eşme in the population structure and population movements under the main title; The families, tribes, common family names, household amounts and male population numbers, personal names and naming tradition, human typology, population movements and professions were examined in district of Eşme and villages In the third chapter, the economic structure of district Eşme is evaluated under the headings of land assets, livestock assets, grown products and taxes paid from the temettuat records. In the fourth section, the information about district of Eşme which is mentioned in Aydın province salname is given by records.