Uşak ilinde hazır yemek hizmeti alan farklı sosyoekonomik düzeye sahip kişilerin yeme davranışlarının ve menü tercihlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Yaşamın önemli bir parçası kabul edilen beslenme isteği, bebeklikten yaşlılığa toplumun her kesimi tarafından elzem bir ihtiyaç olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışan kesim sayısındaki artış, kişisel tercihler, farklı yaşam tarzları vb. faktörler gerek yiyecek gerekse içecek endüstrisinde geniş bir ürün yelpazesi oluşmasını tetikleyen faktörlerdir. Sanayi geliştikçe artan kentleşme, çalışma zamanlarının artması, evde geçirilen zamanın azalması sonucu beslenme için ayrılan vaktin de giderek azaldığı gözlenmektedir. Dünya ekonomisinde ve ülke ekonomilerinde hizmet endüstrisi en hızlı büyüyen endüstri dalı olarak kabul edilmektedir. Hizmet endüstrisi pastasında ise en büyük dilimi, giderek ivme kazanan toplu beslenmenin hakim olduğu hazır yemek endüstrisi oluşturmaktadır. Nüfusun önemli bir kısmının günde en az bir öğünü ev dışında yediği varsayıldığında, bu sektörün tüketici/müşteri beslenmesi üzerinde etkili olduğu açıkça görülmektedir [1].Toplu beslenme; kişilerin çağın gerektirdiği yaşam koşulları nedeniyle, ev dışında başkaları tarafından belirlenen, organize edilen ve hazırlanan yiyecek-içecek hizmetlerinden yararlanması ile ilgili tüm süreçleri inceleyen bilim dalıdır [2].Toplu beslenme hizmetleri; menülerin planlanması, gerekli her türlü yiyecek ve içecek çeşidi, miktarı ve ilgili her türlü araç-gerecin belirlenmesi, satın alınması, depolanması, hazırlanması, pişirilmesi, servisi, çöp ve atıkların kaldırılması, bulaşıkların yıkanması, hijyen, sanitasyon ve iş güvenliğinin sağlanması, personel yönetimi ve maliyet kontrolü konularını kapsayan hizmetler bütünüdür [2].Bu durumun bir sonucu olarak insanların temel beslenme ihtiyacını karşılamak adına `hazır yemek endüstrisi` gıda endüstrisi işletmeleri arasında zirvedeki yerini almış durumdadır. Hazır yemek sektörü; Taşımalı Yemek Servisi, Yerinde Yemek Üretimi, Merkez Mutfak Destekli Yerinde Üretim, Paket Yemek Servisi olarak alt sınıflara ayrılmaktadır [2].Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın 2016 verilerine göre, Türkiye'de kayıtlı ve onaylı yemek şirketlerinin sayısının 5 binin üzerinde olduğu, 400 bin kişinin bu sektörde görev aldığı ve yemek sanayinin yılık cirosunun 66,5 milyar lira olduğu rapor edilmiştir [3, 4]. Toplu yemek üretimi yapan firmalar, temel yaşam ihtiyacı olan ve en önemlisi de sağlık üzerinde büyük rol oynayan bir sektör olarak önemli görev ve sorumluluklar üstlenmektedirler. Bu görev ve sorumlukları sadece toplu yemek üretimi yapan firmalar değil tüketicilerinde üstlenmesi gerekmektedir. Çünkü sağlıklı üretimin önemli olduğu kadar, sağlıklı ve doğru tüketimde son derece önemlidir.Bu araştırma, Uşak ilinde hazır yemek hizmeti alan farklı yaş, cinsiyet ve sosyoekonomik düzeye sahip kişilerin yeme alışkanlıkları, beyaz yakalı ve mavi yakalı olarak adlandırılan çalışan sınıflarının yemek tercihleri, menü seçimleri, genel gıda güvenliği ve hijyen bilgileri vb. durumlarını ortaya koymak ve eğer varsa bunlarla ilgili sorunları giderme konusunda neler yapılabileceğini belirlemek amacıyla yapılacaktır.

The aims of this study were to investigate eating habits of people who received ready-to-eat at different age, gender, and socioeconomic levels service, to determine of food or menü preferences of the worker classes called as white collar and blue collar, to carried out consumer's food safety and food hygiene knowledge and also to indicate what can be done about related problems of these situtations in Uşak city.As a result of this study, valuable scientific findings have been obtained as daily meal scheme and contents, menü preferences and special dietary habits (use of salt or spice, consumption of alcoholic beverages etc.) of people who receive ready-to-eat. Moreover, he presence of people who have knowledge about on hygiene status of food cooking, food transfer and also food service areas evaluated as epted as a promising approach in terms of consumer awareness and food safety dissemination.