Türkiye`de fen bilimleri öğretmenlerine yönelik yapılan çalışmaların içerik analizi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Ulusal Tez Veri Merkezinde, 2008-2018 yılları arasında Fen bilgisi öğretmenlerine yönelik yapılan tez çalışmalarına yönelik içerik analizi yapmak ve çalışmaların eğilimlerini belirlemektir. Çalışmada Fen bilgisi öğretmenlerine yönelik 105 tez çalışması incelenmiştir. Tez çalışmaları; tez türü (yüksek lisans-doktora), tez yılı, sayıltı/sınırlılık değişkenleri, katılımcı grup, araştırma deseni, araştırma konuları ve veri toplama araçları boyutlarında incelenmiştir. Elde edilen veriler yüzde ve frekans ile incelenip, tablo ve şekiller ile gösterilmiştir. Elde edilen sonuçlar, en fazla tez çalışmasının 2015 (%20) ve 2018 (%21) yılları arasında yapılmış olduğunu göstermektedir. Ayrıca yıla bağlı olarak yapılan çalışma sayısı artış görülmüştür. İncelenen tez çalışmalarında ise en fazla yüksek lisans tezinin olduğu görülürken (%76), çalışmaların büyük bir kısmında sayıltıların (%90) ve sınırlılıkların (%97) verildiği belirlenmiştir. Fen bilgisi öğretmenlerinin yanı sıra; öğretmen adayları, veliler, eğitim uzmanı/öğretim elemanı, okul yöneticileri ve öğrenciler de çalışma grubunu oluşturmaktadır. Çalışmalardaki araştırma desenleri incelendiğinde en fazla nicel çalışma (%48) yapıldığı belirlenirken, nicel çalışmaların içinde tarama modeli (%88) yoğunluklu olarak kullanıldığı görülmüştür. Çalışılan konu içeriklerinde ise en fazla çeşitli konularda öğretmenlerin görüşlerinin (%34) incelemesi yoluna gidilmiştir. Veri toplama araçlarında ise nitel olarak görüşme tekniği (%67) sıklıkla kullanılırken, nicel tezlerde ise ölçek kullanımı(%48) tercih edilmiştir. Bu sonuçlara dayanılarak öğretmen eğitimi araştırmalarına yönelik öneriler getirilmiştir.

The aim of this study is to determine the research trends in science teacher education thesis conducted between 2008-2018 in National Thesis Repository by adopting content analysis. In this study, a total of 105 thesis were examined with respect to thesis type (master thesis-dissertation), the year, assumptions/limitations, the study group, the methodology, and study topics and data collection tools. The data were presented by using frequency tables. The results showed that the number of thesis tended to increase with respect to year and the highest number of thesis was seen in 2015 (20%) and 2018 (21%). While majority of thesis were master thesis (76%), most of them included the assumptions (90%) and limitations (97%) of the study. In addition to science teachers, data were collected from pre-service science teachers, faculty members, parents, headmasters and students. Most of studies were quantitative studies (48%) which adopted survey method (88%). Another important result obtained that a significant proportion of studies explored science teachers' opinions (34%) about various topics. While data was collected by interviews (67%) in qualitative studies; different scales (48%) were used in quantitative studies. Based on these results, suggestions with respect to science teacher education were provided.