Karya koyunlarında yerleşik ve göçer koyunculuğun bazı özelliklerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada Denizli ili Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmekte olan `Halk Elinde Ülkesel Küçükbaş Hayvan Islahı Projesi` alt projesi olan Karya-2'de yer alan 32 yetiştiriciden rasgele seçilen 5 yerleşik işletmeyle, 5 göçer işletmenin 2014-2018 yılları arasındaki kayıtları incelenmiştir. Bu işletmelerde doğum ağırlıkları, cinsiyet, doğum tarihi, doğum tipi, ölü doğum oranı, tip özellikleri (çapar, beyaz, karagöz), yaşam süreleri, kuzuların 90. gün canlı ağırlıkları, 180. gün canlı ağırlık değerleri kaydedilmiş ve farklı yetiştiricilik sistemlerinde bu veriler karşılaştırılmıştır.Göçer ve yerleşik işletmelerde doğum ağırlıkları, 90. gün (sütten kesim) canlı ağırlıkları, 180. gün canlı ağırlıkları, 90. gün (sütten kesime kadar) günlük canlı ağırlık artışları,180. güne kadar günlük canlı ağırlık artışlarının önemli (P<0,001) olduğu tespit edilmiştir. İşletmeler arasındaki doğum tiplerinin önemli (P<0,001) olduğu, ikizliğin göçer işletmelerde daha çok olduğu, doğan kuzuların tipleri arasındaki farkın önemli (P<0,05), karagöz tipinin daha yaygın olduğu ve doğan kuzuların cinsiyetlerinin önemsiz olduğu bulunmuş, sürüden çıkarmayı en çok göçer yetiştiriciler yapmış olup göçer yetiştiricilikte damızlığa ayrılan hayvan sayısının yerleşik yetiştiriciliğe göre daha fazla olduğu belirlenmiştir.Tüm işletmelerde 2014-2018 yılları arasında yapılan çalışmada doğuran koyun başına düşen kuzu sayısının yıllar itibariyle az oranda düşüş olduğu, koç altı koyun sayısında azalma olurken, damızlık koç sayısında artış olduğu görülmüştür. Ayrıca sütten kesim döneminde yaşam gücünde önemli bir değişiklik olmadığı tespit edilmiştir. Karya ırkı koyunların canlı ağırlık ve döl verimi yönünden yıllara göre artış olduğu ve ıslah potansiyeli olduğu görülmüştür.Göçer işletme ortalamalarının incelenen tüm özellikler yönünden daha karlı olduğu, incelenen verimlerin daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

In this study, records of 5 settlements randomly selected from 32 breeders in Karya-2, sub-project of `National Ovine Breeding in the Hands of the People` project carried out by the General Directorate of Agricultural Researches and Policies of Denizli Province between 2014-2018 years were examined. In these establishments birth weights, gender, date of birth, type of birth, stillbirth rate, type characteristics (anchor, white, bream), life span, 90th day live weight of lambs, 180th day live weight values were recorded and this data in different breeding systems was compared.Birth weights in migrant and settled enterprises, 90th day (weaning) live weights, 180th day live weights, 90th day (from weaning) daily live weight increases, 180. It was determined that daily live weight gain up to day was significant (P <0.001). It was found that birth types were significant (P <0.001), twinning was higher in nomadic enterprises, difference between types of lambs was significant (P <0.05), karagöz type was more common and sex of born lambs was insignificant. nomadic breeders and the number of animals devoted to breeding in nomadic breeding was found to be higher than the settled breeding.In the study conducted in all enterprises between 2014-2018, it was observed that the number of lambs per sheep giving birth decreased slightly in years, the number of sheep six rams decreased while the number of breeding rams increased. In addition, it was found that there was no significant change in life force during weaning period. It has been observed that carian sheep have an increase and live breeding potential in terms of live weight and fertility. The average of nomadic enterprises was found to be more profitable in terms of all the characteristics examined and the yields examined were higher.