Materyal ve bazı eğirme parametrelerinin akrilik içeren tekstil atıklarından elde edilen open end ipliklerinin kalite özellikleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu tez kapsamında akrilik içeren tekstil atıklarından farklı lif içeriklerinde ve eğirme parametrelerinde open end iplikler üreterek, materyal ve eğirme parametrelerinin iplik kalite özellikleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. İplik kalite özellikleri olarak iplik düzgünsüzlüğü (CVm), IPI hataları (ince yer, kalın yer ve neps sayıları), tüylülük (H), mukavemet, kopma uzaması ve toplam kalite indeksi (TQI) değerleri ele alınmıştır.İpliklerin üretiminde materyal olarak tops, iplik ve kumaş atıklarından elde edilen üç farklı tipteki geri dönüşüm akrilik lifleri, geri dönüşüm pamuk lifi ve orijinal poliester lifi kullanılmıştır. Üç farklı tipteki geri dönüşüm akrilik liflerinin %100 olarak kullanılması ve akrilik lif tiplerinin farklı karışım oranlarında geri dönüşüm pamuk, orijinal poliester ve bu iki lif tipinin beraber karıştırılması ile farklı eğirme parametrelerinde open end iplikler üretilmiştir. Bu şekilde, materyal olarak geri dönüşüm akrilik lif tipinin ve karışım olarak kullanılan geri dönüşüm pamuk ve orijinal poliester liflerinin geri dönüşüm akrilik ipliklerinin kalite özellikleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Eğirme parametrelerinin iplik kalite üzerindeki etkisi için ise iplik numarası, büküm katsayısı ve navel tipinden oluşan parametreler göz önüne alınmıştır. Deneysel ve istatistiki sonuçlar geri dönüşüm akrilik lif tipinin, karışım olarak kullanılan geri dönüşüm pamuk ile orijinal poliester liflerinin ve incelenen eğirme parametrelerinin iplik kalite parametreleri üzerinde önemli derecede etkili olduğunu göstermiştir. Tops atıklarından elde edilen geri dönüşüm akrilik iplik tipinin en düşük CVm ve IPI hata değerleri ile en yüksek mukavemet, kopma uzaması ve toplam kalite indeks değerleri gösterdiği, bu bakımdan tüm farklı geri dönüşüm akrilik lif tipinden üretilen iplik tipleri içinde en iyi iplik kalitesine sahip olduğu görülmüştür. Diğer iplik ve kumaş atıklarından elde edilen geri dönüşüm akrilik iplik tipleri birbirlerine yakın iplik kalite değerleri göstermiştir. İplik atıklarından elde edilen geri dönüşüm akrilik iplik tipi kumaş atıklarından elde edilen iplik tipinden biraz daha düşük CVm ve IPI hata değerleri ve daha yüksek mukavemet değerleri göstermiştir. Tüylülük değerlerinin ise düşükten yükseğe doğru sırası ile kumaş, iplik ve tops atıkları içeren iplik tipleri şeklinde sıralandıkları görülmüştür.

Within the scope of this thesis, it is aimed to investigate the effects of material and spinning parameters on the yarn quality properties by producing open end spun yarns from acrylic containing textile wastes in different fibre contents and spinning parameters. As yarn quality characteristics, yarn irregularity (CVm), IPI faults (the numbers of thin places, thick places and neps), hairiness (H), strength, breaking elongation and total quality index (TQI) values are considered. As material, three different types of recycled acrylic fibres, recycled cotton fibre and virgin polyester fibre were used in the production of the yarns. By using of three different types of the recycled acrylic fibres as 100% ratios and by blending these acrylic fibre types with the recycled cotton and virgin polyester fibres and both of these fibres together in different blend ratios, the open end spun yarns were produced in different spinning parameters. In this way, the effects of the recycled acrylic fibre type and the recycled cotton and virgin polyester fibres used as blend on the quality properties of the recycled acrylic yarns were investigated. For the effect of spinning parameters on yarn quality, the parameters of yarn count, twist coefficient and navel type were considered.The experimental and statistical results showed that the recycled acrylic fibre type, the recycled cotton and the virgin polyester fibres used as the blend and the spinning parameters investigated affected the yarn quality parameters significantly. The recycled acrylic yarn type obtained from the top wastes had the lowest CVm and IPI fault values and the highest strength, breaking elongation and total quality index values. In this respect, it had the best yarn quality among the yarn types produced from all different types of the recycled acrylic fibres. The recycled acrylic yarn types obtained from the yarn and fabric wastes showed close yarn quality values to each other. The recycled acrylic yarn type obtained from the yarn wastes showed slightly lower CVm and IPI fault values and higher strength values than that obtained from fabric wastes. It was seen that thehairiness values of the yarns from the lowest to the highest were ranked as the yarn types containing with fabric, yarn and top wastes respectively.