`Teşekkür ederim` minnettarlık eğitimi programının (TEMEP) ilkokul öğretmenlerinin minnettarlık düzeyleri üzerindeki etkisi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı `Teşekkür Ederim` Minnettarlık Eğitimi Programını (TEMEP) geliştirmek ve bu programın ilkokul öğretmenlerinin minnettarlık düzeylerine etkisini incelemektir. TEMEP ile ilkokul öğretmenlerinin minnettarlığı tanıma ve ifade etme becerilerinin geliştirilmesinin yanı sıra, minnettarlığın okul kültürünün bir parçası haline gelebilmesi için öğretmenlerin okul temelli ne gibi çalışmalar yapabileceklerini gözden geçirmeleri amaçlanmıştır. Programın etkinliği, üç ölçüm (ön test-son test- izleme testli) ve iki gruplu (deney- kontrol gruplu) deneysel bir modelle ve toplam 23 öğretmenden (deney grubu N= 11, 8 kadın ve 3 erkek; kontrol grubu N= 12, 7 kadın ve 5 erkek) oluşan bir örneklem üzerinde test edilmiştir. Deney grubuna 7,5 saat - 5 hafta (her oturum 90 dakika) süren TEMEP uygulanırken, kontrol grubuna aynı zaman dilimi içinde hiçbir işlem yapılmamıştır. Tüm istatistiksel çözümlemeler SPSS 22.0 programı ile yapılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde Mann Whitney U Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Bir dizi Mann Whitney U Testinin sonuçları, programın deney grubu üyelerinin minnettarlık toplam puanlarını son test ve izleme ölçümlerinde kontrol grubu üyelerine nazaran anlamlı bir şekilde artırdığını göstermiştir. Ayrıca programın deney grubu üyelerinin son testte Yoksunluk Duygusu Yokluğu (YDY) ve Diğerlerini Takdir (DT) puanlarını, izleme testinde ise sadece DT puanlarını kontrol grubu üyelerine kıyasla anlamlı düzeyde artırmada etkili olduğu görülmüştür. Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi sonuçlarına göre TEMEP, deney grubu üyelerinin minnettarlık toplam puanlarını artırmada ön test ve son test ile ön test ve izleme ölçümleri arasında etkili olmuştur. Her üç minnettarlık alt ölçeği bakımından da TEMEP, deney grubunda, ön testten son teste minnettarlığı arttırmada etkili bulunmuştur. Ancak deney grubunun YDY alt ölçeği puanları bakımından ön test ve izleme ölçümleri arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Sonuçlar kontrol grubu üyeleri için de anlamlı farklar göstermiştir. Kontrol grubu üyelerinin DT puanlarında son test ve izleme testi arasında anlamlı bir artış görülmüştür. Son olarak `TEMEP Değerlendirme Formu` ile elde edilen nitel verilere göre ilkokul öğretmenleri programı etkili bulmuşlar ve programa katılmaktan mutlu olduklarını bildirmişlerdir.Anahtar Sözcükler: Minnettarlık, öğretmen, `Teşekkür Ederim` Minnettarlık Eğitim Programı

The purpose of this study is to develop and examine the effectiveness of the `Thank You` Gratitude Education Program (TYGEP) which aims to help elementary school teachers to develop their skills to recognize and express gratitude, increase their gratitude levels, and review the school-based activities they can do to make gratitude a part of their `school culture.` A three measurements (pre-test, post-test and follow up) experimental design with one treatment an one none- treatment control group was used to examine the effectiveness of the program, with a sample of 23 teachers (N= 11 for the experimental group, 8 females - 3 males; N= 12 for the control group, 7 females- 5 males). The experimental group received the 7,5 hours - 5 week TYGEP (each session was 90 minutes), while the control group received no treatment during that time. All statistical analyses was carried out by using SPSS for Windows 22.0. The data were analyzed by Mann Whitney U Test and Wilcoxon Ranked Orders Tests. Results of a series of Mann Whitney U Tests revealed that the TYGEP was effective in increasing total gratitude scores of the experimental group members both in post test and in follow-up measures, compared to the control group members scores. The program was also effective in increasing Lack of Sense of Deprivation (LOSD) and Appreciation of Others (AO) scores of the experimental group at post test, and AO scores at follow-up test, compared to the control group. Results of the Wilcoxon Ranked orders tests indicated that the TYGEP was effective in increasing the total gratitude scores of the experimental group members between pre-test and post-test, and between pre-test and follow- up. Inregard to all three gratitude subscores, from pre-test to post-test, TYGEP was also found effective to increase gratitude in experimental group. However, no significant difference was found between the pre-test and follow-up LOSD subscale scores forthe experimental group. Results also indicated significant differences for the control group members. A significant increase appeared in the AO scores of the control group members between post test and follow up measures. Finally the qualitative data obtained by the use of the ` Thank You Gratitude Education Program Evaluation Form` revealed that all the primary education teachers who participated the study found the program highly effective and they were very happy to join the study.Key words: Gratitude, teachers, `Thank You` Gratitude Education Program