Kuzey Irak`ın siyasi, sosyo-ekomomik yapısı ve çevre ülkelerin bölgeye yönelik politikaları

Abstract

ÖZETÖZDEMİR, Mustafa İsmet. Kuzey Irak'ın Siyasi, Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Çevre Ülkelerin Bölgeye Yönelik Politikaları, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2013.Irak'ın suni bir devlet olarak, İngiltere tarafından kurulmasıyla bölgede meydana gelen siyasi ve sosyal olaylara odaklanılmıştır. Birinci Dünya Savaşı sonrası bölgeye hâkim olan İngilizlerin politikaları ve Kürt-İngiliz yakınlaşması, İngilizlerin; Almanya, Fransa ve Rusya'yı bölgeden uzaklaştırma için verdikleri mücadeleler sonucu ortay çıkan siyasi olaylar, Kürtlerin İngilizleri desteği ile Paris Barış Konferansı ile başlayan bağımsızlık mücadeleleri ve İngiliz politikaları sonucu Lozan'da son bulması süreci incelenmiştir. Molla Mustafa Barzani ile 1926'da Irak Krallığı'na ve hamisi İngilizlere karşı başlayan Kürt ulusal hareketinin 1945 yılında başarısızlığa uğraması sonucu gerçekleşen süreç ve sonucunda başlayan sürgün yıllarının analizi yapılmıştır. Irak'ta darbelerle birlikte başlayan yeni siyasi süreci Kürt hareketine etkileri, Kürt hareketinin siyasallaşma süreci, 1975'teki yenilginin Kürt hareketine tesirleri ve hareketin bölünerek yeni oluşumun etkileri tartışılmıştır.Saddam dönemi, Irak-İran Savaşı döneminde Kürt hareketinin eğilimleri, aralarındaki mücadeleler, savaş sonrası yaşanan soykırım, Körfez Savaşı dönemi Kürt hareketinin yönü, Huzur operasyonları ve Kürt hareketinin devletleşme süreci konuları objektif bir yaklaşımla anlatılmaya çalışılmıştır. Çalışmada Kuzey Irak'ın coğrafi, demografik ve dini yapısı ele alınmıştır. Bölgede etkin olan etnik gruplar, bölgenin siyasal yapısı ve etkin siyasi partiler incelenmiştir. Bölgenin stratejik önemi, bölgenin ekonomik durumu, eğitimi ve temel özellikleri ortaya konmuştur. Bölgeye komşu ülkeler ve bölge üzerinde hak sahibi olmak isteyen, özellikle Amerika, Türkiye, İran, İsrail, Fransa, Almanya ve İngiltere'nin politikaları incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Kuzey Irak, KDP, KYB, Barzani, Talabani, ABD, Türkiye, Petrol, Ortadoğu.

ABSTRACTÖZDEMİR, Mustafa İsmet, Political and Socio-Economic Structure of Northern Iraq and Politics of Nearby Countries About Region, Master Thesis, Ankara, 2013 As an artificial state of Iraq by the British establishment, political and social events that occurred in the region focused. First World War to the region which dominated British politics and the Kurdish-British rapprochement, British, Germany, France, Russia and the region away from their fight for the result which occur political events, Kurdish English with the support of the Paris Peace Conference began with the struggle for independence and British policy as a result of to end the process is examined in Lausanne.Mullah Mustafa Barzani and the Kingdom of Iraq in 1926 and the patron of the Kurdish national movement against the British beginning in 1945, which was a result of the failure process and outcome analysis was conducted in the beginning of the year exile. Beginning of the new political process in Iraq with shock effects on the Kurdish movement, the process of politicization of the Kurdish movement, the 1975 defeat of the Kurdish movement and motion effects by dividing the impact of new developments were discussed.Saddam era, Iraq-Iran War II era of the Kurdish movement trends, their struggles after the war, genocide, Gulf War era of the Kurdish movement direction, peace operations and the Kurdish movement nationalization process issues an objective approach has been explained.In the study of North Iraq, geographic, demographic and religious structure is discussed. Ethnic groups that are active in the region, the region's political structure and effective information about political parties were examined. The region's strategic importance, information about economic status and education with basic characteristics are stated. The policies of the countires which are neighborhood to the region and the contries which want to rule the region especially US, Turkey, Iran, Israel, France, Germany and England were examined.Key Words: Northern Iraq, KDP, KYB, Barzani, Talabani, USA, Turkey, Oil, Middle East