Sosyal ve ekonomik bir enstrüman olarak Osmanlı İmparatorluğu`nun toprak sistemi

Abstract

[ÇELEĞEN Ömer]. [Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomi Politikası ve Toprak Sistemi], [Yüksek Lisans], Ankara, [2014]. Osmanlı Devleti tarih sahnesine çıkmış en büyük devletlerden biridir. Devlet sahip olduğu geniş coğrafyada uzun süre barışı, huzuru ve refahı korumayı başarmıştır. Hükmettiği topraklardaki düzeni sağlamak için, toplum dinamiklerine uygun yönetsel stratejiler ve yöntemler geliştirmiştir. Bunların içerisinde en önemli yere sahip olan tımar sistemidir. Devlet bu sistemi çok iyi kullanmıştır. Gereksiz harcama yapmadan güçlü bir orduya sahip olmuş, hem de geniş coğrafyasında bu sistem sayesinde merkezinin gücünü tüm topraklara yaymış ve hissettirmiştir.Osmanlı toplum yapısı dinamikleri içinde, toprak rejimi ve buna bağlı uygulamaları, ahilik ve lonca teşkilatı ve vakıf kurumu gibi çok önemli hususiyetleri barındırmıştır. Toprak rejimi, toprağa bağlı feodalitenin gelişmesini engellerken, ahi ve lonca teşkilatları da esnaf ve sanatkârlığa bağlı bir sömürü sisteminin gelişmesini önlemiştir. Osmanlı toplum yapısında yer alan bu kurumlar, ekonomik bir olgunun çok ötesinde, toplumsal ve sosyoekonomik fonksiyonlara haizdir.Bu bilgiler ışığında, çalışmamızın ikinci bölümünde Osmanlı toprak sistemine giden yolda Osmanlı öncesi mevcut durum ve sistemler incelenmiştir. Üçüncü bölümde Osmanlı'nın göçebe hayattan yerleşik bir hayata geçerken yaşadığı süreç ele alınmış Osmanlı toprak sistemi ve özelde `Tımar Sistemi` detaylarıyla incelenerek toprak sisteminin iktisadi hayata kattıkları incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde tımar sisteminin bozulması ele alınmış ve sonuç bölümünde çalışmanın çıkarılan sonuçlar vurgulanmak istenmiştir.Anahtar Sözcükler: Osmanlı İmparatorluğu, Toprak Sistemi, Sosyal Yapı, Tımar,

Ottoman Empire was one of the greatest empires in the history. The Empire managed to protect peace and harmony for many years on the large land. Empire developed management strategies and methods proper to social dynamics on the land in order to secure harmony. Manorial system has the most important place among all. Empire used this system so well. Empire had a powerfull army without unnecessary expenses and spreaded and made feel the central force to all lands on the large land thanks to this system.Empire had many important applications like land regime and regarding procedures, ahi order, guild organization and trust instutition among social structural dynamics. While land regime preventing land feodality to improve, ahi order and guild organization prevented the exploitation to develop. These applications among Ottoman social structure had social economic functions far Beyond an ordinary economic fact.In consideration of these informations, in the second part of the study,on the way of Ottoman Land System, existing situation and Systems were anlyzed before Ottoman. In the third part, Ottoman'd period from nomad life to stationary life was discussed, Ottoman land system and particularly `Manorial System` were analyzed in detail and what land system added to the financial life was tried to understand. In the fourth part of the study breakdown of the manorial system was discussed and finally inferred conclusions were emphasised.Key words: Ottoman Empire, Lans System, Social Structure, Manorial