Türkiyede seçim sistemlerinde yapılan değişiklikler ve bunların seçim sonuçlarına yansımaları

Abstract

Demokratik yönetimlerin olmazsa olmazı seçimlerdir. Seçimler halkın iradesinin yönetime katılması anlamına gelir. Bu katılımın nasıl olacağı da seçimlerin yapılış şekli ve kullanılan sistemler belirleyici olur. Kullanılan seçim sistemleri sonucunda temsiliyet ve istikrara ne kadar yaklaşılırsa demokrasi o kadar güç kazanır.Ülke tarihimizdeki ilk seçim 1877 yılında yapıldı. O günlerden bu günlere kadar pek çok yerel ve genel seçim geçiren ülkemizde, hemen her seçim öncesinde seçim sisteminde ve seçim yasalarında bir takım değişiklikler yapılmıştır. Bu durum, seçim sonuçlarını ve dolayısıyla ülkenin yönetimini son derece yakından ilgilendirmektedir. Zira seçimler, halkın kendisini temsil edecek vekillerini seçmeleri, dolayısıyla yönetimi kime devredeceklerine karar vermeleri için bir araçtır. Dürüst, adil, eşit ve açık seçimler, demokrasilerin vazgeçilmez birer parçasıdır.Yaptığımız bu çalışmada özellikle 1950-2011 yılları arasında yapılan seçimlerin sonuçları değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmelerde dönemin siyasi konjonktürü de göz önünde bulundurulmuştur. Seçimlere giren siyasi partilerin özellikle iktidar partilerinin seçim sonuçlarını etkileme çabaları ve bu çabaların neticelerinin tespitleri yapılarak bundan sonraki yapılacak seçim kanunu değişikliklerine farklı bir bakış açısı ile yaklaşılması gerektiği anlatılmaya çalışılmıştır.Anahtar kelimeler: Genel seçim, Türkiye'de seçimler, d'Hondt, Seçim sistemleri, seçim yasaları.

The inevitable dimension of democratic governments is elections. Elections mean the participation of public will to governing process. How the elections are handled and the electoral systems that are used determine how the public will participate in the elections. At the end of the use of electoral systems, democracy gets stronger if representation and stability are provided in an efficient level. The first elections were held in 1877 in Turkey during Ottoman era. From ottoman era until modern times, Turkey experienced different electoral systems and almost before every election, some changes have been made to the electoral systems and the laws concerning elections. This situation is strongly related to the results of the elections and from a different point of view, it affects the governance of the country. Because the elections are the means through which the public decides who will govern the country and who will represent them in the Parliament. Moreover, they can change the government through the elections. Honest, fair, equal and open elections are an inevitable part of democracy. In this study, the results of the elections held between 1950-2011have been evaluated. The political atmosphere has also been taken into consideration during the evaluation process. The efforts of the political parties especially the parties in power to manipulate the election result has been delved into in this study. Moreover, the results of these efforts have been pinpointed. As a result, it has been tried to put forth that the new laws which will be made about elections should be taken into consideration from a different point of view. Key Words: General Elections, Elections in Turkey, d'Hondt, Electoral Systems, The Election Laws