Siyasi partilerin vatandaşlık yaklaşımları: 2002 sonrası dönem ve Yeni Anayasa yapım süreci

Abstract

Bireyler/toplum tarafından var edilen devletle, kendini var edenlerin ilişkisi siyasetin tüm zamanlarda önemli konularından biri olmuştur. Bu ilişkinin bir isimlendirmesi ve aradaki hukuki bağın bir ifadesi olan vatandaşlık kavramı da günümüzdeki anlamıyla olmasa da en eski devletlerden bugüne hep var olmuş, tartışılmıştır. Vatandaşlığın kurumlaşmamış olsa da kavram olarak Antik çağdan bu yana var olmasına bağlı olarak tarih boyunca özellikle de 18. yüzyıldan itibaren birçok vatandaşlık tanımı geliştirilmiştir. Farklı birçok vatandaşlık tanım ve kuramı, kavramın farklı şekillerde algılanan ve tartışılan bir kavram olduğunu göstermektedir.Vatandaşlık sadece farklı tanımlarının üretildiği dünyada değil ülkemizde de siyasetin önemli tartışma konularından biridir. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı Türkiye'de 2000'li yıllardaki siyasi partilerin vatandaşlık yaklaşımlarını inceleyerek mevcut kuramlarla partilerin yaklaşımlarının karşılaştırmasını yapmaktır. Çalışmada, hak ve özgürlükler, kimlik, eşitlik, devlet gibi kavramlar üzerinde siyasi partilerin ortaya koydukları fikir ve tartışmalar vatandaşlık bağlamında incelenerek partilerin genel vatandaşlık anlayışlarının açıklanması amaçlanmıştır. Söylem analizi yönteminden yararlanılarak mecliste grubu bulunan dört siyasi partinin (AK Parti, CHP, MHP, HDP) yazılı belgeleri ve partililerin sözlü beyanları incelenmiş, inceleme sonucunda dört siyasi partinin her birinin vatandaşlık yaklaşımının farklı olduğu, modern vatandaşlık kuramlarından hiç birinin partilerin vatandaşlık yaklaşımlarını yansıtmada ortak olmadığı temel sonuçları elde edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Vatandaşlık, Devlet, Birey, Eşitlik, Hak ve Özgürlükler.

Relationship between individuals/people and states which is created by people is an important issue of politics of all times. Citizenship as naming of this relation and expression of legal connection between people and state has existed and been discussed since earliest states. During past, especially since 18th century, several definitions of citizenship have been produced. These different definitions of citizenship show that the concept is comprehended differently and largely discussed.Not only in the world where different citizenship definitions were produced but citizenship is also in our country largely discussed. Accordingly, the aim of this study is to examine the citizenship approaches of political parties in 2000s in terms of citizenship theories and to compare and contrast the approaches. In the study, it is aimed to clarify the general approaches to citizenship of political parties by examining the ideas and discussions about some concepts such as rights and freedoms, identity, equality, state. By using discourse analysis, written documents and speeches of four political parties (Justice and Development Party, Rebuplican People Party, National Movement Party and Peoples' Democratic Party) were studied and as a result it was obtained that each of the parties has different citizenship approaches and none of citizenship theories is common among the parties.Key Words: Citizenship, State, Individual, Equality, Rights and Freedoms