Tunceli yöresinde yetişen çiriş otunun (Asphodelus aestivus L.) antioksidan aktivitesinin ve bazı fenolik bileşiklerinin incelenmesi

Abstract

Çiriş otu (Asphodelus aestivus L.) Xanthorrhoeaceae ailesine ait bir bitkidir. Bu çalışmada Tunceli' de doğal olarak yetişen çiriş otu bitkisinden doğu-batı olarak ayrılan 15 farklı bölgeden örnekler toplandı, yıkandıktan ve oda sıcaklığında kurutulduktan sonra analize kadar derin dondurucuda saklandı. Çiriş otu örneklerinin DPPH serbest radikal giderme aktivitesi, metal şelatlama aktivitesi, indirgeme kuvveti, toplam fenolik madde içeriği, C ve A vitaminleri, fenolik bileşiklerden ise resveratrol, kampferol ve epikateşin miktarları belirlendi. Elde edilen sonuçlara göre Tunceli ilinin doğusundan ve batısından alınan örneklerin toplam fenolik madde içerikleri açısından istatistiki bir fark bulunamadı. Doğu ve batı bölgelerinden alınan örneklerin radikal giderme aktiviteleri sırasıyla %64.5±0.9 ve %62.5±2.3 olarak bulundu. Doğudan alınan örneklerin metal şelatlama aktivitesi %78.3±0.8 iken batı bölgesinden alınan örnekler de ise bu değer %79.3±1.0 olarak bulundu. Bu sonuçlara göre çiriş otunun serbest radikal giderme aktivitesi ve metal şelatlama aktivitesinin yüksek olduğu tespit edildi. İndirgenme kuvveti ise doğudan alınan örnekler için 0.80±0.1 batıdan alınan örnekler için ise 0.82±0.1 olarak bulundu.Antioksidan aktivite tayinlerinin yanı sıra çiriş otu örneklerinde yüksek performanslı sıvı kromatografisi (HPLC) ile resveratrol, epikateşin ve kampferol gibi fenolik bileşiklerin tayinleri yapıldı. Yapılan analizlerde resveratrol miktarı doğuda 159.8±7.7 mg/kg ile 165.6±9.8 mg/kg aralığında bulundu. Diğer fenolik bileşikler ise tayin sınırının altında olduğu için tayin edilemedi.Ayrıca antioksidan özellik gösteren A ve C vitaminlerinin de tayinleri yapıldı. Doğu ve batı bölgeleri arasında örneklerdeki C vitamini miktarı bakımından istatistiksel bir fark bulunamadı. Batıdan alınan örneklerdeki A vitamini derişiminin doğudan alınanlara göre daha yüksek olduğu tespit edildi.Elde edilen sonuçlar çiriş otunun doğal bir antioksidan kaynağı olduğunu göstermiştir.

Ciris plant (Asphodelus aestivus L.) is a plant belonging to the family Xanthorrhoeaceae. In this study, ciris plants, grows indigenous in Tunceli, were collected from 15 different parts that zoned as east-west, washed, and dried at room temperature and then kept in a freezer until analysis. DPPH radical scavenging activity, metal chaleting activity, reducing power, total phenolic content, vitamin C and vitamin A, some phenolic compounds such as resveratrol, kampferol and epicatechin amounts of ciris plant samples were determined. According to the results obtained from total phenolic content of the samples the east and west of the province of Tunceli did not differ in terms of statistic. Radical scavenging activity of samples that collected from the eastern and western parts was found 64.5% ±0.9 and 62.5% ±2.3, respectively. While metal chelating activity of the samples taken from the east was found 78.3%±0.8, however in samples from the western region this value was found 79.3% ±1.0. According to these results free radical scavenging activity and metal chelating activity of ciris plants were high. Reducing power was found 0.80±0.1 for the samples collected from west and 0.82 ±0.1 for the samples collected from east.As well as determinations of antioxidant activity, phenolic compounds such as resveratrol, epicatechin and kampferol were determined in ciris plant samples by high performance liquid chromatography (HPLC). From the analysis the amount of resveratrol were found in the range of 159.8±7.7 mg/kg and 165.6±9.8 mg/kg in the east. Other phenolic compounds were below the detection limit so they could not be determined.Vitamins A and C that shows the antioxidant property were also determined. A statistical difference did not found in the samples between the eastern and western regions in terms of the amount of vitamin C. The concentration of vitamin A of samples collected from west were found higher than collected from east.The obtained results showed that ciris plant was the source of natural antioxidant