Zihinsel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin yaşam doyumları ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, zihinsel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin yaşam doyumları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bunun yanında ebeveynlerin yaşam doyumları ile tükenmişlik düzeyleri cinsiyet, yaş eğitim durumu, gelir düzeyi, sahip olunan çocuk sayısı ile çocuğun yaşı ve engel düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığı amaçlanmıştır.Araştırma, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Adana ili merkez ilçelerinden Seyhan'da bulunan ve Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilkokullarda kayıtlı olan, 6-12 yaş aralığında zihinsel engel tanısı almış çocuğa sahip 220 ebeveynle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, ebeveynlerin yaşam doyumunu ölçmek amacıyla uyarlama çalışması Köker (1991) tarafından yapılan ` Yaşam Doyumu Ölçeği'', tükenmişlik düzeylerini belirlemek için uyarlanması Ergin (1992) tarafından yapılan `Maslach Tükenmişlik Ölçeği'' ve ebeveyn ile engelli bireyden bilgi toplamak amacıyla oluşturulan ' 'Kişisel Bilgi Formu'' ile toplanmıştır. Elde edilen veriler, bilgisayar ortamında SPSS 22.0 (Statistical Package for the Social Sciences) paket programı kullanılarak bilgisayara aktarılmıştır. Verilerin analizinde `Tek Yönlü Varyans Analizi, Pearson Korelasyon Analizi ve Bağımsız Gruplar T-testi ` nden yararlanılmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, ebeveynlerin yaşam doyumu ve tükenmişlik düzeyi puanları arasında herhangi bir ilişki bulunmamıştır. Zihinsel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin; tükenmişlik toplam puanı ile duygusal tükenme alt boyutunun cinsiyete göre farklılıklaştığı fakat kişisel başarı alt boyutu ile yaşam doyumu cinsiyetine göre farklılaşmadığı görülmüştür. Tükenmişliğin; ebeveynlerin yaş grubuna bağlı olarak farklılaştığı fakat ebeveynlerin eğitim durumuna, çocuk sayısına ve gelir düzeyine göre farklılaşmadığı bulunmuştur. Ayrıca ebeveynlerin yaşam doyumu; eğitim düzeyi ve gelir düzeyine göre farklılaşmakta iken ebeveynlerin yaşına ve sahip olunan çocuk sayısına bağlı olarak farklılaşmadığı da görülmüştür.Çocuğun engel türüne göre; ebeveynlerin tükenmişlik toplam puanları, duygusal tükenmişlik, kişisel başarı alt boyutları ve yaşam doyumu düzeylerinin farklılaştığı sonucu bulunmuştur. Tükenmişliğin, çocuğun yaş aralığına bağlı olarak farklılaşmadığı fakat yaşam doyumunun engelli çocuğun yaş aralığına bağlı olarak farklılaştığı sonucu bulunmuştur.

The main purpose of this study is to determine the relation between the life satisfaction of the parents who have mentally disabled children and the level of burnout. Additionly, this study aims to examine whether the life satisfaction and the level of burnout of the parents undergo a change or not, according to the sex diffrence, age, academic background, income level, the number of children they have and the level of disability.The research is carried out with 220 parents who have 6-12 aged children who are diagnosed as mentally disabled and are registered in primary schools which are under the authority of Ministry of Education in Seyhan, Adana, in 2014-2015 academic year. The research data is gathered by ''Life Satisfaction Scale''that is released by Köker (1991), an adaptation study to measure the life satisfactions of the parents; by ''Maslach Being Burnout Scale'' that is released by Ergin (1992), an adaptation to determine the level of burnout; and by ''Personal Information Form'' that is prepared to gather data from the parent and the metally disabled one. The data that are collected are transfarred to the computer by using the package programme SPSS 22.0 (Statistical Package For The Social Science). While analaysing the data ''One Way Variant Analysis'',''Pearson Correlation Analysis'' and ''Independent Group T-test'' are used.According to the data gathered from this research, no relation is found between the life satisfaction point and the burnout level point. It is gained that the total burnout point and the sub-dimension of emotional burnout of the parents who have mentally disabled children undergo a change according to the gender, but the sub-dimension of the individual success and the life satisfaction do not undergo a change. It is acquired that it does not undergo a change according to the ages of the parents and the number of the children they have while the life satisfaction of the parents undergo a change according to their academic background and the income level.This result is found that the parents burnout total points, emotional burnout, sub-dimension of individual success and the life satisfaction level undergo a change according to the type of child's disablement. This result is acquired that being burnout does not undergo a change according to how old the disabled child is but the life satisfaction undergoes a change according to how old the disabled child is.