Çalışanların mobbing algısı: Mersin ili örneği

Abstract

İşyerinde çalışanların motivasyonlarının sağlanması işletmenin verimliliğini etkileyen unsurların başında gelmektedir. Buna karşın zaman zaman bazı iş yerlerinde çeşitli nedenlerden dolayı bazı çalışanlar bazen sert bazen ise ahlaki ilkelere aykırı olacak şekilde psikolojik baskılara maruz kalmaktadırlar. Buna genellikle söz konusu mağdur kişinin işletmede bulunan diğer çalışanlardan farklı bir niteliğe sahip olması veya çıkar çatışmasına konu olması neden olarak gösterilebilir. İşletmenin sürekliliğini ve istikrarını etkilemesi, nitelikli, tecrübe sahibi çalışanlarını kaybetmesi, işletmenin itibari değerinin zedelenmesi şeklinde durumlara neden olmaları bakımından psikolojik taciz, diğer bir ifade ile mobbing, işletme sahipleri için arzu edilmeyen bir durumdur. Bu nedenle genellikle emek yoğun sektörlerde faaliyet gösteren ve çok sayıda çalışanı bulunan kurumsal firmalar psikolojik tacizi önlemeye yönelik tedbirler almakta, buna yönelik kurullar oluşturmaktadırlar. Firmalar gibi kamu nezdinde de kişilik hakları ve çalışan haklarının korunması bakımından çeşitli kanun maddeleri içerisinde bir takım düzenlemeler yapılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde mobbinge yönelik kavramsal çerçeve, tarihsel gelişim, taraflar, belirti, aşama ve dereceler hususunda açıklamalar yapılacaktır. İkinci bölümde ise mobbing hakkında yasal ve işletme özelinde alınan tedbirlerden söz edilerek üçüncü bölümde araştırmanın yöntemi, bulguların analizi ve son bölümde sonuç ve değerlendirme yapılmıştır. Bu çalışmada çalışanların iş yaşamında mobbinge maruz kalma durumları, işletme özelinde veya hukuk nezdinde haklarının bilincinde olma durumları, yine işletme özelinde veya hukuki olarak mevcut düzenlemelerin yeterliliği amprik bir uygulama ile test edilmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda konu ile ilgili yapılan çalışma ve uygulamalar gözden geçirilerek, ilgili yayın, belge ve istatistiklerden yararlanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edile bulgular ise şu şekildedir:Elde edilen veriler SPSS 25 paket programı yardımı ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler; örnekleme ait demografik özellikler, frekans analizi verileri yüzdeleri ile belirlenmiştir. Ayrıca, betimsel istatistiklerden yararlanılmıştır. Farklı sektörlerde çalışan personellerin mobbing algı düzeylerinin farklı olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan kruskal wallis testi sonucunda aradaki farkın anlamlı olmadığı X2 sd=3, N=96)=6,998, p>.05, çalışan personellerin yaş açısından mobbing algı düzeylerinin farklı olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan kruskal wallis testi sonucunda aradaki farkın anlamlı olmadığı X2 sd=4, N=96)=6,040, p>.05 görülmüştür. Çalışanların cinsiyet açısından mobbing algı düzeylerini belirlemek için yapılan Mann Whitney U testi sonucunda, çalışanların mobbing algı düzeyi ortalama puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır (U=1120,000,p>.05).Çalışan personellerin eğitim durumlarına göre mobbing algı düzeylerinin farklı olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan kruskal wallis testi sonucunda aradaki farkın anlamlı olmadığı görülmüştür, X2 sd=5, N=96)=12,698, p>.05. Bu sonuca göre çalışan personellerin eğitim durumlarına göre mobbing algı düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık yoktur. Çalışan personellerin mevcut işyerinde çalışma süreleri açısından mobbing algı düzeylerinin farklı olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan kruskal wallis testi sonucunda aradaki farkın anlamlı olmadığı görülmüştür, X2 sd=3, N=96)=7,733 p>.05. Bu sonuca göre çalışan personellerin mevcut işyerinde çalışma süreleri açısından mobbing algı düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık yoktur. Anahtar Kelimeler: Mobbing, işçi, işveren, firma.

Providing the motivation of the employees at work is one of the factors affecting the productivity of the employer. However, from time to time some workplaces are exposed to psychological constraints, for some reasons, some employees are sometimes hard and sometimes violent to moral principles. This is often attributed to the fact that the victim has a different quality from other employees in the business or is the subject of conflict of interest.Psychological harassment, in other words mobbing, is an undesirable situation for business owners in terms of affecting the continuity and stability of the business, losing qualified and experienced employees, causing the situation of the business's reputation to be damaged. For this reason, institutional firms operating in labor-intensive sectors and having a large number of employees take measures to prevent psychological harassment and form boards for this purpose. Like the companies, in the public sector, a number of regulations have been made within the various legal provisions in order to protect personality rights and employee rights.In the first part of the work, the conceptual framework, historical development, sides, signs, stages and ratings for MobBinga will be explained. In the second part, the legal and business-specific measures about mobbing will be mentioned and the survey work will be expressed in the third and last section.In this study, employees were tried to be tested in an empathetic application for their mobbinge exposure status, whether they were aware of the rights of the enterprise or legal rights, and whether the existing regulations were legal or business specific. In this respect, studies and applications related to the subject have been glanced and benefited from related publications, documents and statistics. Findings obtained within the scope of the research are as follows: The obtained data were analyzed with the help of SPSS 25 packet program. Analyzes made; demographic characteristics of the sample were determined by the percentage of frequency analysis data. In addition, descriptive statistics are used. In order to determine whether the mobbing perception level of the working staff is different or not, it is necessary to determine whether the mobbing perception level of the working staff is different or not, as a result of the kruskal wallis test to determine whether the mobbing perception level of the personnel working in different sectors is different. The results of the kruskal wallis test showed that the difference was not significant (X2 sd = 4, N = 96) = 6,040, p> .05. As a result of the Mann Whitney U test to determine the mobbing perception level of the employees in terms of gender, there was no significant difference between the average scores of employees' mobbing perception level (U = 1120,000, p> .05). Whether or not the level of mobbing perception , the difference was not statistically significant at the end of the kruskal wallis test, X2 sd = 5, N = 96) = 12,698, p> .05. According to this result, there is no significant difference between the levels of mobbing perception according to the educational status of the working staff. The difference in mobbing perceptions was not significant in the kruskal wallis test for the working hours of the working staff in the current work place. X2 sd = 3, N = 96) = 7,733 p> .05. According to this result, there is no significant difference between the levels of mobbing perception in terms of working time of working staff in the current workplace.Keywords: Mobbing, worker, boss, firm.