152 numaralı Edirne şer`iyye sicilinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi

Abstract

Osmanlı mahkeme kayıtları olan şer'iye sicilleri bölgesel ve şehir araştırmalarıtarihinde son derece önemli bir yer tutmaktadır. Bu siciller kayıt altına alındığı yeriniktisâdi içtimâi siyâsi ve idâri yapısı hakkında önemli bilgiler ihtiva eden resmi kayıtlarolduğu gibi içerisinde yer alan tereke defterleri de resmi nitelik taşıyan devletarşivleridir. Tereke defterleri ölen kişilerin toplumsal konumlarını, demografikyapılarını, medeni hallerini, aile yapılarını, sahip oldukları her türlü menkul,gayrİmenkul mallara ait önemli bilgiler sunmaktadır.Çalışma konumuz olan 152 numaralı Edirne Şer'iye sicili de Edirne'ninbölgesel, şehirsel, sosyal, ekonomik, kültürel yapısını bizlere ulaştıran önemli birkaynaktır. Hicri 1166-1169, Miladi 1753-1756 yılları arası tarihleri kapsayan bu defter96 sayfa 172 hükümden oluşmaktadır. Defter Edirne şehrinin mahallelerinin sosyalyapısını, ekonomik faaliyetlerini, bu dönemde kullanılan unvân ve lakapları, diniinanışları yine siyasi, idari, demografik yapı vb. birçok yapılarına ışık tutan bilgileriçermektedir.Dört bölümden oluşan tezin birinci bölümünde genel hatlarıyla kadılık kurumuŞer'iye sicili ve Şer'iye mahkemeleri hakkında bilgiler verilip özelliklerindenbahsedilmiştir. İkinci bölümde Edirne tarihi, Edirne'nin coğrafi, sosyal ve ekonomikdurumu hakkında bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde değerlendirmenin yanı sıramillet sistemi, idari birimler ve sosyal hayat hakkında bilgiler verilip belgelerözetlenmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise defterdeki hükümlerin transkripsiyonumevcuttur.Anahtar kelimeler: Edirne, Şer'iye Sicili, Tereke Defterleri, Mahkeme

The Ottoman court records, the shar'ia records, have an important placein thehistoryof regional and urban research. These registers are the official records thatcontain important information about the economic, social, politicaland administrative,structure of the place where they are recorded, as well as the state archiveswhich areincluded in the probate registers. the Probate Registers provide important informationon the social status, demographic structures, marital status, family structures, and allkinds of movable and real estate propertiesof the deceased.The Number 152 of Edirne Shar'ia Records, which is the subject of our study, isalso an important resource that brings us to the regional, city, social, economic andcultural structure of Edirne. This book, covering the dates between 1166-1169 Hijriand1753-1756 Gregorian, consists of 96 pages and 165 provisions. The book containsinformation that sheds light on many qualites of the city such as the neighborhoods,social, structure, economic activites, titles and nickames used in this period, religiousbeliefs, political, administrative and demographic structure.In the first part of the thesis, which consists of fourchapters, information is givenin general terms about the judicial institution, the records of the shar'ia and the courts ofthe shar'ia and its features. In the second part, information about the history of Edirne,geographical, social and economic situation of Edirne are given. In the third part, it isgiven information about administrative units, nation system, and social life anddocuments are summarized. In the fourth and last section, transcriptions of theprovisions in the book are available.Key words: Edirne, Court, Shar'ia Records, Probate Registers