Kuruluş yeri seçiminde çok kriterli karar verme teknikleri: Analitik hiyerarşi süreci ve TOPSİ örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı stratejik lojistik planlamada tesis yerleşim yeri seçiminin önemini anlatmaktır. Yeni kurulacak olan bir tesis için doğru yer seçimi yapmak hayati önem taşımaktadır çünkü yeni bir tesis inşaatı uzun vadeli ve pahalı bir yatırımdır. Çalışmada doğru tesis yerleşim yeri seçimi ile kazanılacak olan verim artışları, lojistik faaliyetlerdeki iyileştirmeler ve ekonomik faydalar göz önünde bulundurularak alternatifler arasından en iyi yerin seçilmesi amaçlanmıştır. Tesis yerleşim yeri seçiminde seçim yapılacak alternatifleri etkileyen birden çok kriter gözlemlenmektedir. Belirli alternatiflerin arasından uygun olanı seçmek bir çok kriter dikkate alınacağı için zor bir iştir. Araştırmalar sonucu çok kriterli karar verme süreçleri kullanılarak tesis yerleşim yeri seçimi ve benzeri çalışmalar yapıldığı görülmüştür. Çok kriterli karar verme yöntemlerinden popüler olan analitik hiyerarşi süreci (AHP) ve TOPSIS yöntemleri bu çalışmada incelenmiştir ve tesis yerleşim yeri seçimi için kullanılabilecek iki ideal yöntem olarak değerlendirilmiştir.Çalışmada İstanbul ilinde yeni kurulacak olan vida fabrikası için beş farklı alternatif on farklı kriter bazında değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmelerden elde edilen veriler ile analitik hiyerarşi süreci (AHP) ve TOPSIS yöntemleri kullanılarak en iyi tesis yeri seçim alternatifi belirlenmiştir. Kullanılan iki yöntemde aynı sonucu vermiştir. Anahtar Kelimeler: Tesis Yerleşim Yeri Seçimi, Çok Kriterli Karar Verme, Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP), TOPSIS

The aim of this study is to explain the importance of choosing a facility location in strategic logistics planning. Choosing the right place for a new facility is vital because the construction of a new facility is a long-term and expensive investment.The aim of the study is to select the best location among the alternatives considering the increase in the efficiency, logistic activities and economic benefits that will be gained by choosing the right plant location. Multiple criteria are observed which affect the alternatives to be selected in the facility location selection. Choosing the appropriate one among the specific alternatives is a difficult task as many criteria will be taken into account. As a result of the researches, it was seen that the selection of facility settlements and similar studies were made by using multi-criteria decision-making processes. The analytical hierarchy process (AHP) and TOPSIS methods, which are popular among the multi-criteria decision making methods, have been studied in this study and they have been evaluated as two ideal methods that can be used for facility location selection. In the study, five different alternatives were evaluated on ten different criteria basis for the new screw factory in Istanbul. The data obtained from the evaluations were determined by using the analytic hierarchy process (AHP) and TOPSIS methods to determine the best facility location alternative. It gave the same result in the two methods used.Key Words: Facility Location Selection, Multiple Criteria Decision Making, Analytic Hierarchy Process (AHP), TOPSIS