Türkiyede büyükşehir belediye süreci ve Ordu halkının büyükşehir olgusuna bakışı

Abstract

Batı dünyasının sanayi devrimi ile yaşadığı, nüfusun büyük şehirlerde yoğunlaşması Türkiye'de epey gecikmeli olarak 1950'li yıllarda başlamıştır. 1950–1984 arasında ülke ekonomisinin tarıma dayalı olması bu göçü bir miktar frenlese bile 1984'ten itibaren sanayinin hızlı gelişmesi 1984–1996 döneminde kırsaldan şehirlere plansız ve ani sayılabilecek büyük bir göç dalgasına yol açmıştır. Bu durum göç alan şehirlerde altyapı hizmetlerini sağlamakla görevli belediyelerin sistem ve yetkilerinde yeni arayışlara zemin hazırlamıştır. Oluşan yeni ihtiyaçları karşılamak için kamusal imkânların daha etkin kullanılmasını hedefleyen büyükşehir belediye yasaları çıkmış ve zaman içerisinde değişikliklere uğramıştır. Büyükşehir statüsü kazanamayan şehirler de her ilçenin kendi belediyeleri vasıtasıyla kamusal hizmetlerini kullanmaya devam ettiği farklı bir belediye sistemi de varlığını sürdürmektedir.Türkiye'de büyükşehir belediye süreci ve Ordu Halkının büyükşehir olgusuna bakışı konulu bu tez üç bölümden oluşmaktadır.Tezin birinci bölümünde kavramsal çerçeve ve büyükşehir belediyelerinin tarihsel gelişimi üzerinde durulmaktadır. Ayrıca büyükşehirle ilgili tanımlamalar, Türkiye'de büyükşehir belediyesini ortaya çıkaran nedenler, büyükşehir belediyelerinin yasal dayanağı ve büyükşehir belediye yasaları yine bu bölümde ele alınan temel konulardır.İkinci bölümde 6360 sayılı büyükşehir belediyesi yasası ile meydana gelen değişikliklere yer verilmektedir. Bu bağlamda 6360 sayılı yasanın gerekçesi ve 6360 sayılı yasaya geçiş nedenleri, 6360 sayılı yasa ile gelen idari değişiklikler ve 6360 sayılı yasa hakkında tartışmalar söz konusu ikinci bölümün odak noktasını oluşturmaktadır.Üçüncü bölümde ise, büyükşehir yönetimlerine ilişkin yeni düzenleme dikkate alınarak Ordu ilinde anket uygulaması yapılmıştır. Halkın büyükşehirle ilgili görüş ve düşünceleri ele alınmıştır. Anket çalışmasından elde edilen veriler SPSS programı ile analiz edilerek değerlendirilmiştir. Sonuç kısmında uygulamada elde edilen bilgi ve verilere dayanarak teorik çerçeve ile uygulama birlikte değerlendirilmiş ve bazı önerilerde bulunulmuştur. Bu çalışma yapılırken tezlerden, makalelerden, internet kaynaklarından, kanunlardan, uygulama örneklerinden faydalanılmıştır.

The intensify of population in big cities which western world saw with Industrial Revolution, started lately in 1950s in Turkey. Between the years 1950-1984 Turkey's economy was based on agriculture and this slowed down the concentration of population in big cities but after 1984, with fast development in industry there has been an unplanned and sudden immigration to the big cities. This situation triggered newer ways in system and authority of municipalities that is responsible for providing substructural services of cities receiving immigrant. To respond the new needs metropolitan municipality laws which aims at using public resources more effectively emerged and they changed in time. In cities that couldn't become metropolitan municipality, there is still different kind of system that counties are using public services by the way of their own municipality.'The metropolitan municipality progress in Turkey and the reaction of people of Ordu' thesis consists of three parts.The first part of the thesis consists of theorical frame and the historical progress of metropolitan municipalities. Especially the definitions of metropolitans, the reasons caused this kind of municipality in Turkey, legal base and metropolitan municipality laws were studied in this part.In the second part of the study, the last and updated number 6360 metropolitan municipality law and changes in this law were discussed. In this regard number 6360 law was analyzed with its emergence reasons, management changes and discussions.In the third part, a survey which is evaluated in the context of reorganisation of metropolitan municipalities and prepared by considering new regulations in management of metropolitan cities, was conducted in Ordu which is a new metropolitan municipality and opinions of people were researched. The data from survey was interpreted with SPSS freuency method. In the result section, both theorical and practical results were interpreted together and some suggestions were made.In this study theses, articles and survey examples related with the subject have been used.