Kuzey Amerika yerlilerinin kadim dini inançları

Abstract

Kuzey Amerika Yerlileri, günümüzde Amerika kıtasının kuzeyinde, ABD ve Kanada toprakları olarak bilinen coğrafyada yaşayan halklardır. İngilizcede Indians, American Indians, Native Americans, First Nations ve Indigenous People gibi adlarla anılmaktadırlar. Türkçede Kızılderililer, Amerikan Yerlileri, Kuzey Amerika Yerlileri gibi adlandırmalar kullanılmaktadır. Tezde zaman zaman Kuzey Amerika Yerlileri, bazen Kızılderililer veya sadece Yerliler şeklinde söz edilecektir. Ancak birbirlerinden dini, coğrafi, kültürel açıdan farklı yüzlerce kabileden oluşan bu insanlar için söz konusu ifadeler bir şemsiye kavramsallaştırmadır. Farklılıklar anlatılmak istendiğinde çoğunlukla kabileler isimleriyle kullanılacaktır. Çalışmanın temel amacı Kuzey Amerika Yerlilerinin kadim dini inançlarını tespit etmektir. Tezin ilk bölümünde Kuzey Amerika Yerlilerinin kökenleri ve üç temel inanç düzlemi anlatılacaktır. Animizm, Totemizm ve Şamanizm kavramları önce teorik, ardından Yerlilerin hayatındaki pratik uygulama izdüşümleriyle ele alınacaktır. İkinci bölüm Yerlilerin halk inançlarına ayrılmıştır. Maddi dünyanın unsurları, Kızılderili Panteonu ve geçiş törenleriyle ilgili inanç ve uygulamalar farklı kabilelerden örneklerle ve bazı efsanelerle anlatılacaktır. Yine bu bölümde geçmişte sıkça uygulanan törenlerin en bilindik olanlarından örnekler verilecektir. Ayrıca, çoğu zaman törenlerle birlikte yürütülen potlaç uygulaması, maddi ibadet başlığı altında ele alınacaktır. Üçüncü bölümde, inanç ve geleneklerini yazılı bir tarihleri olmadığından sözlü biçimde günümüze taşıyan Yerlilerin, bu miras aktarımında çok önemli bir rolü olan mitolojilerinden, evrenin ve insanın yaratılışıyla ilgili belli başlı efsaneleri anlatılacaktır. Ek olarak, gündelik hayatta kullanılan inanç temalı Kızılderili atasözleri ve özdeyişlerinden örnekler verilecektir.

Indigenous Americans or North American Indians are the inhabitants in the US and Canada of the North American continent. In English, they are referred to by such names as Indians, American Indians, Native Americans, First Nations, and Indigenous People. In Turkish, they are known as `Kızılderililer`, `Amerikan Yerlileri`, `Kuzey Amerika Yerlileri`. In the thesis they will occasionally be referred to as Native Americans, sometimes Indians, or just indigenous people. But for these people, which consist of hundreds of tribes that are religious, geographically and culturally different, these statements are an umbrella conceptualization. Mostly the names of the tribes will be used when the differences are intended. The main purpose of the study is to identify the North American Indians' ancient religious beliefs. In the first part of thesis, the origins of North American Indians and three basic belief planes will be explained. The concepts of animism, totemism, and shamanism will be discussed in the theoretical in the context and then practical applications in the life of the Indians. The second chapter is devoted to the folk beliefs of the Indians. The elements of the earthbound world, the Indian pantheon and the rituals of beliefs and practices will be told with examples from different tribes and some legends. Examples of the most common ceremonies that were frequently practiced in the past will be given also in this section. Potlatch practice, which is often carried out with ceremonies, will be discussed under the title of worship. In the third chapter, American Indians' major myths about the creation of the universe and human beings will be examined, who have no written histories and who carry their beliefs and traditions to the present day. In addition, examples of faith-themed Native American proverbs will be given that used in everyday life.