İslam Hukukunda cezaların insan onuru üzerindeki etkisi

Abstract

Hemen hemen her toplumda, suç ve ceza türleri farklı olsa da insanları korumak adına suçluların cezalandırıldığı görülmektedir. Bu cezaların insanların kişiliklerini zedelemeden, onurunu kırmadan vuku bulması esastır. İnsanı insan yapan değerleri korumak için kaynağını; ilahi bir kudretten ve hüküm koyucu, açıklayıcı, teyit edici yönleriyle sünnetten alan İslam ceza hukuku, insanları her açıdan koruyan hükümleri barındırmaktadır. Araştırmanın birinci bölümünde öncelikle insan onuru terimi ve insan onuru anlamına gelen `hak, şeref haysiyet, ırz, izzet, tekrim, takvim, halife` kavramları açıklanmıştır. Akabinde insan onuru kavramının tarihi arka planı çerçevesinde genel olarak İslam ile diğer medeniyetlerin cezalarında insan onurunun ne kadar gözetildiği veya gözetilmediği üzerinde durulmuş ve kıyaslama yapılmıştır. İkinci bölümde ise İslam ceza hukukunda suç ve ceza tanımları yapılmış, suç ve ceza ilkelerinden hareketle insan onuru kavramı başta Kur'an ve Sünnet olmak üzere diğer deliller ışığında ele alınmıştır. Daha sonra cezaların amaçları bağlamında insan onuruna değinilmiştir. Son olarak cezaların çeşitleri başlığı altında ayrıntılı bir şekilde İslam Ceza hukukunda her bir ceza ve bu cezanın insan onuru üzerindeki etkisine yer verilmiştir. Bu araştırma neticesinde İslam Ceza Hukukunda cezalandırma yönteminin hem mağdur hem de suçlu tarafından iki yönlü olarak insan onurunu koruma amacına matuf olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca araştırma sadece ceza alanının bir kısmını kapsadığından; bu konu çerçevesinde daha kapsamlı yeni araştırmaların yapılması da gerekli görülmüştür.Anahtar Kelimeler; Suç, Ceza, İnsan, İnsan Onuru

It is seen that criminals are punished to protect people in almost every society even if types of crime and punishment are different. It is essential that the punishments should not damage people's personality and tarnish their honour. There are rules which protect people in any case in Islamic Criminal Law which takes its source from divine power and also Sunnah which is making rule, explaining and confirming to preserve human values.In the first chapter of this study, It is explained firstly the term of human dignity and the terms `right, honour, dignity, chastity, izzah, takreem, taqweem, khalifa` which mean human dignity. After that, It is emphasized whether human dignity is protected or not in the Islamic and the other civilizations' criminal law and made comparison between two.In the second chapter, It is defined crime and punishment in Islamic Criminal Law and emphasized human dignity based on principles of crime and punishment in the light of Quran and Sunnah in particular and other evidences in general. After that, It is focused on human dignity in the context of the purposes of the punishments. Lastly, It is emphasized every single punishment in Islamic Criminal Law and their effects on human dignity under the title of 'Types of the Punishments' in detail.It is decided after this study, the method of punishing in Islamic Criminal Law aims to protect human dignity for both victim and criminal. It is considered necessary to be made far reaching researches about this subject because this study involves only some part of subject of punishment. Key Words: Crime, Punishment, Human, Human Dignity