Orta Çağ İslam dünyasında iz bırakan müslüman kadınlar

Abstract

Orta Çağ, Hem Doğu'da hem de Batı'da toplumsal dönüşümün başladığı bir zaman dilimidir. Bu dönemde Doğu-Batı etkileşimi ile birlikte gerek kadın erkek ilişkilerinde gerekse de kadınların konumlarındaki değişimlerden dolayı çok önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Kadın konusu da bu durumdan bağımsız değildir. Hz. Muhammed döneminden başlayarak Emeviler, Abbasiler, Endülüs Emevileri, Selçuklular, Fatımiler, Eyyubiler ve Memlükler gibi İslam tarihinin önemli devrelerinde iz bırakmış kadınların izini sürmek, zor ve bir o kadar da önemli bir meseledir. Orta Çağ İslam dünyasında iz bırakan Müslüman kadının izini sürmek, tarihsel süreç içerisinde kadının geçirdiği değişimi izlemek ve kadının dünden bugüne geçirmiş olduğu aşamaları anlamak açısından da önemli ve gereklidir. Orta Çağda kadınların birçok alanda erkekler kadar etkinlik alanı bulamaması onları sosyo-kültürel ortamlarda daha az görünür kılmıştır. Yetenekleri ve aldıkları eğitim sonucu görünür olmayı başarmış olan kadınlar hakkında da, mevcut tarih eserlerinde çok fazla yer bulamamıştır. Ancak tüm bu sıkıntılara rağmen kadın, Orta Çağda bir iz bırakmıştır. Orta Çağ İslam dünyasında kadınlar; tıptan tarihe, edebiyattan müziğe, yazarlıktan öğretmenliğe, mimariden siyasete kadar birçok alanda varlık göstermiş ve iz bırakmışlardır. Bu izi bırakan kadınların ve bıraktıkları izlerin, yani eserlerin bilinmesi kadının durumunu, konumunu ve gelişme sürecini gözlemlemek açısından önem arz etmektedir.Anahtar Kelimeler: Orta Çağ, İslam Toplumu, Kadın, Bilim-Kültür-Sanat.

Medieval Ages` is a period of social transformation in both the East and the West. In this period, with the East-West interactions and following the changes of woman-man relations and also woman position in the society, very significant developments achieved. The women subject is not independent from this situation. While being difficult it is very important matter to trace women who have left significant mark on important periods of Islamic history starting from prophet Muhammad (PB UH) time all the way through the Emevis, Abbasids, Andalusian Emevis, Seljuks, Fatimids, Ayyubid and Memluks periods. Searching for Muslim woman with significant marks on the medieval Islamic world is important and necessary in terms of understanding the progress that woman has undergone in the historical process and understanding the stages that the woman has undergone from the past to the present. In Medieval Ages, the fact that women could not find as much activity opportunity as men has made them less visible in socio-cultural environments in many fields. Even, those who have succeeded in becoming prominent as a result of their abilities and education did not found much consideration in the existing historical records. However, despite all these troubles, women left mark in the Middle Ages. Women in the Middle Ages of Islamic world have left their mark on many areas widening from medicine to history, literature to music, writing to teaching and architecture to politics. These women and their significant vestiges, namely their works, are important for understanding the status, position and sociological development state of women.Keywords: Medieval Ages, Islamic Society, Women, Science-Culture-Art.