Mescid-i Nebevî ve çevresindeki önemli mekânları belirleyen rivayetlerin tespit ve tahlili

Abstract

Mescidler içerisinde bizzat Allah Rasulü (s.a.v) tarafından inşa edilen Mescid-i Nebevî, sadece bireysel ve toplumsal ibadetlerin icra edildiği bir yer olmayıp; İslam dininin öğretildiği, Müslümanların siyasi ve kültürel hayatının akışında önemli rolü bulunan bir mabeddir. Bunun yanı sıra İslam toplumunun teşekkülündeki ilk merkez konumundadır. Hz. Peygamber (s.a.v) ve sahabilerin günlük vakitlerinin büyük bölümünü burada geçirmesinden dolayı da kendisine önem atfedilen birçok mekânı içinde barındıran bir yer sayılmaktadır.Gerek hadis kaynaklarında gerekse siyer, megâzî ve muhtelif asırlarda kaleme alınmış Medine konulu tarih kitaplarında, birçoğunun bugünkü Mescid-i Nebevî ve yakın çevresinde yer aldığı söylenen önemli mekânların konumunu belirleyen rivayetler kayıtlara geçmiştir. Ancak aktarılan bu nakillerin sıhhatinin tespiti hususunda ciddi bir girişimde bulunulmamıştır. İlim dünyasındaki bu eksikliğin giderilmesini amaçlayan çalışmamızda, öncelikle söz konusu rivayetler belli başlıklar altında toplanmış, ardından hadis kabul kriterlerine göre değerlendirmesi yapılarak sıhhat dereceleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yapılan incelemeler neticesinde ise bu rivayetlerin genelinin, meşhur hadis kaynaklarından ziyade Medine'yi konu edinen tarih kitaplarında sahih, hasen ve zayıf rivayetlerden müteşekkil olduğu ortaya çıkmıştır.

The Masjid al-Nabawi, which was built by the Messenger of Allah (pbuh) himself, is not only a place where individual and social worship is performed, but a place where Islamic religion is taught and has an important role in the Muslims' political and cultural life. In addition, it is the first center in the formation of Islamic society. Since the Prophet Muhammed (pbuh) and sahabas spend most of their daily life there, it is considered to be a place that hosts many important places.Both in the hadith sources and in the history books about the Madinah, which were written in different centuries, the narrations determining the location of the important places that are said to be located near the Masjid al-Nabawi. However no serious attempts have been made to determine the authenticity of these narrations. In order to eliminate this deficiency in the world of science, firstly these narrations have been gathered under certain headings in this study. Then, it was tried to determine the degree of authenticity according to the hadith acceptance criterias. As a result of the investigations, it was found out that these narrations were generally composed of authentic, hasen and weak narrations in the history books about Medina rather than the famous hadith sources.