Finansal kriz dönemlerinde finansal gevşeklik unsurlarının firma performansına etkisi: BİST sınai endeksi örneği

Abstract

Bu araştırmanın amacı, BİST Sınai Endeksinde yer alan 110 firmanın 2008 krizi boyunca finansal gevşekliklerinin finansal performanslarına olan etkisini incelemektir. Bu kapsamda araştırma dönemi; 2005-2007 yılları kriz öncesi dönem, 2008-2009 yılları kriz dönemi, 2010-2014 yılları ise kriz sonrası dönem olmak üzere üç bölüme ayrılmıştır. Her üç dönem ve tüm dönem (2005-2014) için firmaların finansal gevşeklikleri ile performansları arasındaki ilişki doğrusal ya da eğrisel olarak incelenmiştir. Ayrıca kriz öncesi gevşeklik türleri ile kriz dönemi performans değişkenleri arasındaki ilişki de incelenmiştir. Araştırmanın amacı ve veri seti doğrultusunda veriler, Panel Veri Analiz modellerinden FGLS modeli ile analiz edilmiştir.Araştırma sonuçlarına göre, ele alınan tüm dönemlerde (kriz öncesi, kriz sırası, kriz sonrası, tüm dönem ve kriz öncesi ile kriz dönemi ilişkisi) mevcut gevşeklik ile firma performansı arasında ters U şeklinde eğrisel ilişki bulunmuştur. Bu çıktı, mevcut gevşekliğin belli bir seviyeye kadar artması performansı artırırken, belli bir seviyeden sonra ise azaltması şeklinde yorumlanabilmektedir. Geri kazanılabilir gevşeklik ile performans arasında; kriz döneminde ve tüm dönemde U şeklinde eğrisel ilişki bulunmuştur. Bu sonuca göre, geri kazanılabilir gevşekliğin belli bir seviyeye kadar artması performansı azaltmakta, belli bir seviyeden sonra ise artırmaktadır. Potansiyel gevşeklik ile performans arasında; kriz öncesi dönemde ve tüm dönemde ters U şeklinde eğrisel ilişki bulunmuştur. Bu sonuç, borçlanmanın belli bir seviyeye kadar artmasının (potansiyel gevşekliğin azalmasının) performansı artırdığını, belli bir seviyeden sonra ise azalttığını göstermektedir. Kriz döneminde ise U şeklinde eğrisel ilişki bulunmuştur. Bu sonuç ise, borçlanmanın belli bir seviyeye kadar artmasının (potansiyel gevşekliğin azalmasının) performansı azalttığını, belli bir seviyeden sonra ise artırdığını göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Finansal Gevşeklik, BİST, Mevcut Gevşeklik, Geri Kazanılabilir Gevşeklik, Potansiyel Gevşeklik, FGLS

The main purpose of the research is to highlight the possible impact of financial slack on the financial performance of 110 companies listed in the Borsa İstanbul Industrial Index during the 2008 Financial Crisis. In this context, the research period, which is called main period betweeen 2005-2014, are categorized into three sub-periods which are pre-crisis period: 2005-2007, crisis period: 2008-2009 and post-crisis period: 2010-2014. In order to achieve the purpose of the research, the relationship between financial slack and firm performance is analysed in more detail both linearly and curvilinearly. The relationship between pre-crisis slack types and crisis-period performance variables are also be investigated by one of the well-known Panel Data Analsis model, namely FGLS.According to the outcomes, an inverse U-shaped curvilinear relationship is figured out between the avaliable slack and firm performance for all periods (pre-crisis, crisis period, post-crisis, main-period and, pre-crisis and crisis-period relationship). This output can be interpreted as while the existing slack causes a performance increase up to a certain level, above that level, it effects firm's performance negatively. However, U-shaped curvilinear relationship is found between recoverable slack and performance in the crisis and the main period. It can be claimed that recoverable slack causes a performance decreases up to a certain level, above that level, increase in company performance can be seen. Furthermore, a inverse U-shaped curvilinear relationship is observed between potential slack and performance in the pre-crisis and the main period. This finding demonstrates that while the relative increase in borrowing up to a certain level (decrease in potential slack) rises up the firm performance, the performance drops after a certain level. Additionally, U-shaped curvilinear relationship is figured out in the crisis period. It should also, be noted that while increasing the borrowing to a certain level (decreasing potential slack) drops the performance, the performance increases after a certain level.Key Words: Financial Slack, BİST, Available Slack, Recoverable Slack, Potential Slack, FGLS