Acil serviste çocuklarda damar yolu açma işlemine yönelik oluşan korku ve anksiyete üzerine müzikli-hareketli oyuncakların etkisi

Abstract

Bu çalışma; 4-6 yaş grubu çocuklarda damar yolu açma işlemi öncesi çocuğu işleme hazırlamaya yönelik dikkati başka yöne çekme yöntemi olarak kullanılan müzikli-hareketli oyuncakların, çocuğun yaşadığı korku ve anksiyete üzerine etkisinin belirlenmesi amacıyla randomize kontrollü, deneysel olarak gerçekleştirildi.Araştırmanın evrenini Temmuz2018-Kasım 2018 tarihleri arasında Tokat Devlet Hastanesi Çocuk Acil Servisine başvuran ve damar yolu açılması işlemine gerek duyulan 4-6 yaş arası tedavi için başvuran çocuklar, örneklemini ise vaka seçim kriterlerine uyan 60 çocuk ( kontrol:30, deney:30) oluşturdu. Veri toplama araçları olarak; Bilgi Formu, Çocuk Korku Ölçeği (ÇKÖ) ve Çocuk Anksiyete Skalası- Durumluluk (ÇAS-D) Formu kullanıldı. Ayrıca çocukların işlem öncesi, sırası ve sonrası korku ve anksiyete puanları ile birlikte fizyolojik parametreleri (nabız, solunum ile oksijen saturasyonu değerleri) ve ağlama süreleri kayıt edildi. Çocukların korku düzeyi, çocuğun yanındaki ebeveyni ve araştırmacı tarafından da ÇKÖ formu ile değerlendirildi. Deney grubundaki çocuklara müzikli-hareketli oyuncak eşliğinde damar yolu açıldı. Veriler ortalama, standart sapma, frekans ve yüzdelik dağılım, normal dağılım gösteren verilere ki-kare testi, bağımsız gruplarda t testi, varyans analizi, normal dağılım göstermeyen verilerde Mann-Whitney U testi, Kruskal- Wallis testi, tekrarlı ölçümler için tek faktörlü varyans analizinin parametrik olmayan karşılığı olan Friedman testi, ikili kıyaslamalarda Wilcoxon testi ile SPSS 20.0 paket programı kullanılarak değerlendirildi.Araştırma sonucunda; deney ve kontrol grubundaki çocukların damar yolu açma işlemi sırasında korku ve anksiyete puanları karşılaştırıldığında aralarında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı(p˃0,05). Ayrıca çocukların işlem sırası fizyolojik parametreleri (nabız, solunum, oksijen saturasyonu) ve ağlama süresi yönünden de deney ve kontrol grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı saptandı(p>0,05)Sonuç olarak; damar yolu açma işlemi sırasında çocukların korku ve anksiyetelerini azaltmak amacıyla dikkati dağıtma yöntemi olarak kullanılan müzikli-hareketli oyuncakların etkili olmadığı bulundu (p>0,05). Gelecekteki araştırmaların, müzikli-hareketli oyuncakların uygulaması etkinliğinin farklı ağrılı ve stresli uygulamalarda ve farklı yaş gruplarında kanıt temelli çalışmalarla desteklenmesi ve farklı dikkati dağıtma yöntemleri ile karşılaştırılması şeklinde yapılması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler Çocuk, Korku, Anksiyete, Damar yolu açma, Dikkati farklı yöne çekme, Oyuncak

This study was implemented as a randomized controlled experimental study forthe purpose of determining the impact of music-moving toys used as a distractionmethod to prepare children in the age range of 4-6 years to the procedure of establishingintravascular access on fear and anxiety experienced by children.While the target population of the study consisted of children in the age range of4-6 years who had applied to the Pediatric Emergency Service of Tokat Public Hospitalfor treatment and needed the procedure of establishing vascular access between July15th, 2018- November 15th, 2018; The sample consisted of 60 children (control: 30,experimental: 30) who met the case selection criteria. Information Form, Child FearScale (CFS) and Child Anxiety Scale-State (CAS-S) Form were used as data collectiontools. In addition, the children's fear and anxiety scores before, during and after theprocedure, physiological parameters (pulse, respiration and oxygen saturation (SpO2values)) and crying durations were recorded. The children's fear levels were alsoassessed by their parents and the researcher with CFS form. The procedure ofestablishing vascular access was applied to the children in the experimental group incompany with music-moving toys.The data were assessed using; mean, standard deviation, frequency andpercentage distribution, chi-square test for normally distributed data, independentsamples t-test, variance analysis, Mann-Whitney U test for non-normally distributeddata, Kruskal-Wallis test, Friedman test with a non-parametric equivalent of singlefactoral variance analysis for repetitive measurements, Wilcoxon test for pairwisecomparisons, the intra-class correlation analysis to assess observer consistency andSPSS 20.0 package software. As a result of the study, comparing the fear and anxiety scores of the children inthe study and control groups during the procedure of establishing vascular access; it wasdetermined that there was no statistically significant difference between them (p˃0,05).In addition, there was no statistically significant difference between the study andcontrol groups in terms of the children's physiological parameters (pulse, oxygensaturation) and crying durations during the procedure, either (p>0,05)As a consequence; it was found that music-moving toys which were used as adistraction method for reducing children's fear and anxiety during the procedure ofestablishing vascular access were not effective. It is recommended that future studiesfocus on supporting the effectiveness of music-moving toys in different painful andstressful conditions and in different age groups with evidence-based researches andmaking comparisons with different distraction methods.Keywords: Child, Fear, Anxiety, Establishing intravascular access, Distraction,Music-moving toys