Süt sığırcılığı işletmelerinde süt üretim maliyetlerinin belirlenmesi: Samsun ili Bafra ilçesi örneği

Abstract

ANAHTAR KELİMELER: Samsun, Süt Maliyeti, Süt Sığırcılığı, Bafra İlçesi, Ekonomik Analiz ÖZETYÜKSEK LİSANS TEZİSÜT SIĞIRCILIĞI İŞLETMELERİNDE SÜT ÜRETİM MALİYETLERİNİN BELİRLENMESİ: SAMSUN İLİ BAFRA İLÇESİ ÖRNEĞİEMRE MOLLLAOĞLUTOKAT GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜTARIM EKONOMİSİ ANA BİLİM DALI(TEZ DANIŞMANI: Doç. Dr. Bilge GÖZENER)Bu araştırmada Samsun ili Bafra ilçesinde süt sığırcılığı faaliyetine yer veren işletmelerin ekonomik analizi yapılarak, süt üretim maliyetleri hesaplanmış ve süt üretimine etki eden faktörler belirlenmiştir. Araştırmada kullanılan veriler basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilen 107 işletme ile yapılan anket verilerinden elde edilmiştir. Araştırma sonucunda; işletme başına düşen hayvan sayısı 39.19 BBHB hayvan varlığı tespit edilmiş ve büyükbaş hayvan varlığı içerisinde toplam süt sığırı varlığının payı %21.38 BBHB olarak bulunmuştur. İncelenen işletmelerde öz sermayenin toplam sermayeye oranı %99.18, brüt hasılanın aktif sermayeye oranı %21.95, işletme masraflarının aktif sermayeye oranı %17.62, gerçek masrafların aktif sermayeye oranı %16.45, net hasılanın aktif sermayeye oranı %4.33 ve tarımsal gelirin aktif sermayeye oranı %5.49 olarak hesaplanmıştır. İşletmeler ortalaması itibariyle rantabilite oranları; ekonomik rantabilite %4.33, mali rantabilite %4.16, rantabilite faktörü ise %19.73 olarak bulunmuştur. İncelenen işletmelerde toplam üretilen süt miktarı işletme başına 126 956.26 kg olup, süt sığırcılığı üretim masraflarının %78.03'nün değişken masrafların oluşturduğu bulunmuştur. İşletmelerin mevcut süt sığırı hayvan varlığı işletme başına ortalama 21.38 baş ve hayvan başına yıllık süt verimi 5 938.09 lt hesaplanmıştır. İşletmeler gruplara göre incelendiğinde işletmeler ortalamasında 1 kg süt maliyeti 1.33 TL olarak bulunmuştur. İncelenen işletmelerde işletme ortalamasında işletme başına düşen net kar 22 664.45 TL olarak bulunmuştur.2019, 92 Sayfa

MASTER THESISDETERMINATION OF MILK PRODUCTION COSTS OF DAIRY CATTLE FARMS A CASE OF BAFRA DISTRICT OF SAMSUN PROVINCEEMRE MOLLAOĞLUTOKAT GAZIOSMANPASA UNIVERSITY GRADUATE SCHOOL OF NATURAL AND APPLIED SCIENCESDEPARTMENT OF AGRICULTURAL ECONOMICSSUPERVISOR: Assoc. Prof. Dr. Bilge GÖZENERIn this research, the economic analysis of the dairy cattle farms operating in Bafra district of Samsun province was conducted, their milk production costs were calculated and the factors affecting milk production were determined. The data used in the study were obtained from the data of the questionnaire conducted with 107 farms selected by simple random sampling method. As a result of the research; the number of animals per farm was determined as 39.19 AU animal existence and the share of total dairy cattle existence in the cattle existence was found as 21.38%. In the farms examined, the rate of equity capital to the total capital was calculated as 99.18%, the rate of gross product to the active capital as 21.95%, the rate of operating costs to the active capital as 17.62%, the rate of outlay costs to the active capital as 16.45%, the rate of net product to the active capital as 4.33% and the rate of agricultural income to the active capital as 5.49%. Based on the average of farms, the profitability rates were found as 4.33% for economic profitability, 4.16% for financial profitability and 19.73% for profitability factor. In the farms examined, the total produced milk amount was calculated as 126.956.26 per farm and it was found that variable expenses constituted 78.05% of the dairy cattle production costs. The current dairy cattle existence of the farms was found as approximately 21.38 per farm and annual milk yield per cattle was calculated as 5.938.09 lt. When the farms were analyzed by groups, 1 kg milk cost was found as 1.33 TL in the average of the farms. In the farms analyzed, the net profit per farm in the average of the farms was found as 22.664.45 TL 2019, 92 Page KEYWORDS: Samsun, Milk Cost, Dairy Operations, Bafra Town, Enonomic Analysis