Niksar Çanakçı Alt Havzası`nın arazi kullanımı ve azot-fosfor yayılı kirletici kaynaklarının coğrafi bilgi sistemleri ile modellenmesi

Abstract

Bu çalışmada, LANDSAT ETM+ bandları ve Niksar Çanakçı Alt Havzasının (95 km2) arazi kullanımı ve yayılı kirletici kaynaklarının neden olduğu kirlilik yükleri coğrafi bilgi sistemleri (CBS) kullanılarak 2018-2019 yıllarında araştırılmıştır. Elde edilen hayvancılık verileri (Büyükbaş hayvan sayısı, Küçükbaş hayvan sayısı ve Kümes hayvanları sayısı) ve arazi kullanım verileri azot, fosfor yüklerini belirlemek için analiz edilmiştir. Niksar Çanakçı alt havzası arazi ve su kaynakları bakımından ülkemizin önemli alanlarından biridir. Bu çalışmanın amacı, yeni ekolojik modelleme yaklaşımı çerçevesinde Niksar Çanakçı Alt Havzası'nın Hayvancılık ve Arazi kullanımından kaynaklanan Yayılı kirletici kaynaklarını belirlemek ve belirlenen kirletici kaynakları için gerekli önlemleri tartışmaktır. Bu amaçlar için Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile önemli ekosistem parametrelerinden faydalanılmıştır. Bu çalışma havza bazlı ekosistem çalışmalarında CBS teknolojilerinin ekolojik modellerle uyumlu ve etkin bir şekilde çalıştığını ortaya koymuştur. Üretilen uzaysal veri tabanı alandaki ekosistem parametrelerinin zamansal uzaysal değişiminin değerlendirilmesi için ileride yapılacak olan çalışmalara yararlı bilgiler sunmaktadır.

In this study, the pollution loads caused by LANDSAT ETM + bands and Niksar Çanakçı Lower Basin (95 km2) land use and distributed pollutant sources were investigated using geographic information systems (GIS) in 2018-2019. The obtained livestock data (number of bovine animals, number of cattle and number of poultry and poultry) and land use data were analyzed to determine nitrogen, phosphorus loads. Niksar Çanakçı Lower Basin is one of the important areas of our country in terms of land and water resources. The aim of this study is to determine the pollutant sources of Niksar Çanakçı Lower Basin from Livestock and Land use within the framework of new ecological modeling approach and to discuss necessary precautions for determined sources of pollutants. For these purposes, Geographic Information Systems (GIS) and important ecosystem parameters were utilized. This study showed that GIS technologies are compatible with ecological models and work effectively in watershed-based ecosystem studies. The generated spatial database provides useful information for future studies to evaluate the temporal spatial variation of ecosystem parameters in the field.