Tokat şartlarında farklı azot dozlarının bazı arpa (Hordeum vulgare L.) çeşitlerinin verim ve verim öğelerine etkisi

Abstract

Bu araştırma, azot uygulamasının (0, 3, 6, 9, 12 kg N/da) bazı arpa çeşitlerinde (Bolayır, Ünver, Hazar, Hasat) tane verimi ve verim öğelerine etkilerini belirlemek amacıyla 2018 yılında `Tesadüf Bloklarında Faktöriyel Deneme` planına göre Tokat-Kazova koşullarında yürütülmüştür. Araştırmada çıkış süresi, başaklanma süresi, olgunlaşma süresi, tane dolum süresi, bitki boyu, metrekarede başak sayısı, başak uzunluğu, başakta tane sayısı, tek başak verimi, yatma oranı, biyolojik verim, tane verimi, hasat indeksi, bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı ve protein oranı incelenmiştir. Araştırmada protein oranı hariç, incelenen özelliklerin tamamı bakımından genotipler arasındaki farklar istatistiki olarak önemli bulunmuştur. En önemli kriter olan tane verimi bakımından Bolayır (409.2 kg) çeşidi ilk sırayı alırken bunu Hasat (347.1 kg), Hazar (328 kg) ve Ünver (313.2 kg) çeşitleri takip etmiştir. Aynı zamanda Bolayır çeşidi; hektolitre ağırlığı, hasat indeksi, biyolojik verim ve metrekaredeki başak sayısı açısından da diğer çeşitlerin önüne geçmiştir. İncelenen özellikler bakımından azotun etkisi; başaklanma süresi, tane dolum süresi, olgunlaşma süresi, bitki boyu, başak uzunluğu, tek başak verimi, hasat indeksi ve protein oranında önemsiz; metrekaredeki başak sayısı, başakta tane sayısı, biyolojik verim, tane verimi, bin tane ağırlığı ve hektolitre ağırlığı bakımından da önemli bulunmuştur. Tüm çeşitler üzerinde en yüksek tane verimi 9 kg N/da dozunda elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, bölge için en yüksek tane verimine sahip Bolayır çeşidi ile beraber 9 kg N/da verilmesinin uygun olacağı sonucuna varılmıştır.

This research was carried to determine the effects of nitrogen applications (0, 3, 6, 9, 12 kg N / da) on grain yield and yield components in some barley varieties (Bolayır, Ünver, Hazar, Harvest) in Tokat-Kazova conditions in 2018. The study was executed on `Split Plot Designs on Randomized Blocks`. In study, heading time, maturity time, grain filling time, plant height, spike number of per m2, spike length, grain number of per spike, grain yield of per spike, lodging rate, biological yield, grain yield, harvest index, 1000-grain weight, hectoliter weight and protein content was examined. Except for protein rate, differences among genotypes were statistically significant in terms of all the characteristics examined in the study. In terms of grain yield, which is the mostimportant criterion, Bolayır (409.2 kg) variety took the first place and Hasat (347.1 kg),Hazar (328 kg) and Ünver (313.2 kg) varieties followed that cultivar. At the same time,Bolayır variety was superior for hectoliter weight, harvest index, biological yield andspike number of per m2. While the effect of nitrogen on heading time, grain filling duration, maturity time, plant height, spike length, grain yield of per spike, harvest index and proteın content were insignificant; its effect on spike number of per m2, grain number of per spike, biological yield, grain yield, 1000-grain weight and hectoliter weight were significant. The highest yield on all cultivars was obtained at 9 kg N/da dose. According to the findings of the study, Bolayır variety having the highest grain yield and 9 kg N/da should be suggested for the region.