Arazi kullanım türü değişiklilerinin bazı toprak fiziksel ve kimyasal özelliklerine etkisinin araştırılması

Abstract

Tokat-Zile ilçesine bağlı Binbaşıoğlu ve Belpınar Köylerinde yürütülen bu çalışmada, arazi kullanım türü değişiklilerinin toprakların bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerine etkisi araştırılmıştır. Çalışma kapsamında farklı arazi kullanımına sahip toprakların aşınıma duyarlılık, tekstür, çok ince kum, iskelet yüzdesi, agregat stabilitesi, hacim ağırlığı, dispersiyon oranı, hidrolik kondaktivite, kireç, pH, EC ve organik madde gibi özellikleri değerlendirilmiştir. Araştırma konuları Belpınar Köyü sürekli tarım arazisi (A), Belpınar Köyü tarım arazi kullanım türünden orman arazi kullanım türüne çevrilmiş arazi (B), Binbaşıoğlu Köyü sürekli tarım arazisi (C), Binbaşıoğlu Köyü sürekli mera arazisi (D), Binbaşıoğlu Köyü sürekli orman arazisi (E) ve Binbaşıoğlu Köyü ormandan tarıma çevrilmiş arazisi (F). Araştırma konuları dispersiyon oranları % 15'in altında olmuş ve erozyona dayanıklı topraklar olarak değerlendirilmiştir. Benzer şekilde, araştırma konuları aşınıma duyarlılık değerleri az ve orta derecede aşınabilir topraklar olarak belirlenmiştir. İstatistiksel olarak yapılan karşılaştırmalar, bazı toprak özelliklerinde farklılık göstermesine rağmen güncel toprak bozulma süreçlerinin etkileri tüm araştırma konularında görülmüştür. Sürekli mera ve orman arazileri yeterli vejetasyona sahip olamamalarından dolayı yetersiz organik madde içeriği ve agregat stabilitesi göstermiştir. Sürekli tarım, ormandan tarıma dönüştürülen arazi ve tarımdan ormana dönüştürülen arazilerde aradan geçen sürenin 10 yıldan az olması nedeniyle, beklenen olumlu ve olumsuz bariz değişimler gözlenememiştir. Yörede bulunan mera ve orman alanlarının amaç dışı kullanımının engellenmesi, mera alanlarının zamanında ve çok yoğun olmayacak şekilde otlatılması, mera alanlarının gübrelenmesi ve orman alanlarının aşırı insan baskısına karşı korunması önerilmektedir. Tarım arazilerinde azaltılmış toprak işleme, ekim nöbeti ve analiz sonuçlarına göre gübreleme işlemi yapılması sürdürülebilir toprak yönetimi bakımından yararlı olacaktır.

This study was carried out to investigate the effects of landuse changes on some soil physical and chemical properties in Binbaşıoğlu and Belpınar Villages of Tokat-Zile district. Soil erodibility, texture, very fine sand, coarse material, aggregate stability, bulk density, dispersion ratio, hydraulic conductivity, lime content, pH, EC and organic matter of soils were evaluated. Research topics are as; Belpınar Village continuous farmland (A), Belpınar Village from farmland converted to forestland (B), Binbaşıoğlu Village continuous farmland (C), Binbaşıoğlu Village continuous grassland (D), Binbaşıoğlu Village continuous forestland (E) and Binbasioglu Village from forestland convert to farmland (F). Dispersion ratios were below 15% and were evaluated as resist to erosion. Similarly, the soil erodibility values of research subjects have been identified low-medium erodible soils. Statistical comparisons showed all research subjects were under risk of current soil degradation processes although some soil properties were showed some statistical difference. Continuous pasture and forestlands showed insufficient organic matter content and aggregate stability due to low vegetation density. The expected positive and negative changes could not be observed due to less than 10 years of continuous agriculture, forest-to-agricultural and agricultural-to-forestland. It is recommended to prevent the misuses of grassland and forestland. This result showed reduced soil tillage, crop rotation and fertilization applications will be beneficial for sustainable soil management.