Farklı dozlarda zeolit ve azot uygulamalarının marulun (Lactuca sativa L. var. crispy) gelişimi ve topraktaki nitrat durumu üzerine etkileri

Abstract

Zeolit, alkali toprak katyonları içeren, kristal yapıda, kolay ve bol bulunan alüminyum silikatıdır. Zeolit, kullanımı amonyağa olan yüksek seçiciliği ve amonyum değişim kapasitesi nedeniyle azotlu gübrenin yıkanmasını azaltmaktadır. Gübre olarak toprağa verilen NH4+'un suyla yıkanarak topraktan alınıp başka yerlere taşınması önlenerek toprakta kalması sağlanabilmektedir. Bu çalışmada Türkiye'de yaygın olarak bulunan zeolitin farklı dozlarda bitki kök bölgesine uygulanması ile marul bitkisine uygulanacak farklı azot miktarlarının toprakta hareketi üzerine ve bitki gelişimi üzerine etkileri incelenmiştir. Denemede zeolit uygulama miktarları kontrol (0 kg/da zeolit), 125 kg/da, 250 kg/da ve 500 kg/da olacak şekilde parsellere uygulanmıştır. Azot dozları N0: kontrol kg/da N, N1: 6 kg/da N, N2: 12 kg/da N, N3: 18 kg/da N şeklinde olup potasyum 8 kg/da K2O ve fosfor 8 kg/da P2O5 şeklinde uygulanacaktır. Çalışmada marul bitkisinin incelenen özelliklerinden marul baş verimi, pazarlanabilir verim, yaprak klofil miktarı azot dozları arttıkça artış göstermiştir. Azot uygulamalarında kontrol uygulamasında (N0) marul bitkisinin pazarlanabilir baş verimi ortalama olarak 780 gr/adet iken azot dozlarının artışı ile marul bitkisinin pazarlanabilir baş verimi sırasıyla 975, 1172 ve 1265 gr/adet olarak tespit edilmiştir. Toprağa uygulanan azot dozlarının artışı ile yapraklardaki nitrat miktarı artmıştır. Zeolit dozları arttıkça toprakta tespit edilen nitrat miktarı artmaktadır. Zeolit dozu arttıkça bitki kökünün tutabildiği azot miktarı artış göstermiştir.

Zeolite is a crystal silicate aluminum silicate containing alkaline earth cations. Zeolite reduces the washing of nitrogenous fertilizer because of its high selectivity to ammonia and its ammonium exchange capacity. NH4+, which is given to soil as fertilizer, can be washed with water and prevented from being taken from soil and carried to other places. Turkey is a zeolite commonly found by administering different dosages to be applied to the roots of the lettuce plants in the soil upon movement amount, and to reveal the effects of different nitrogen on plant growth. In the experiment, zeolite application amounts will be applied to the parcels as control (0 kg/ da zeolite), 125 kg/da, 250 kg/da and 500 kg/da. Nitrogen doses N0: control kg / da N, N1: 6 kg/ da N, N2: 12 kg/da N, N3: 18 kg/da N and potassium 8 kg/da K2O and phosphorus 8 kg/da P2O5 will be applied. In the study, lettuce head yield, marketable yield, leaf chlorophyll amount increased as nitrogen doses increased. While the marketable head yield of lettuce plant was 780 gr/pc on average in nitrogen application, the marketable head yield of lettuce was 975, 1172 and 1265 g/pc, respectively, with increasing nitrogen doses. The amount of nitrate in the leaves increased with increasing nitrogen doses applied to the soil. As the zeolite doses increase, the amount of nitrate detected in the soil increases. As the zeolite dose increased, the amount of nitrogen that the plant root could hold increased.