Tersine lojistik ağlarında toplama merkezleri için yer seçimi

Abstract

Bu çalışmada, tersine lojistik ağlarında belediyelerin sorumluluğunda kurulan toplama merkezleri için yer seçimi problemi ele alınmaktadır. Bu problem kapsamında toplama merkezlerinin hangi dönemlerde ve hangi büyüklüklerde nerelere kurulacağına karar verilmektedir. Bunun yanında, her bir dönemde, her bir tüketim noktasından her bir toplama merkezine ve her bir toplama merkezinden her bir firmaya, ne kadar miktarlarda ürün gönderileceğine de karar verilmektedir. Yapılan çalışmanın üç amacı vardır. Bunlar; toplam maliyeti en küçüklemek, firmalar arasında adil bir dağıtım yapabilmek ve firmalara planlama çevreni içerisinde düzenli akış gönderebilmektir. Problem için çok amaçlı bir tamsayılı programlama modeli önerilmektedir. Modelin, elektrikli ve elektronik aletlerin toplanması kapsamında Ankara ilçe ve bucakları üzerinde bir uygulaması sunulmaktadır. Belirlenen parametre değerlerindeki değişimin problemin optimal çözümü üzerine olan etkilerini incelemek için duyarlılık analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler arasında sabit tesis kurulum maliyetleri ve kapasite büyüklüklerindeki değişimlerin, arz ve ürün büyüme hızındaki değişimlerin ve planlama çevrenindeki değişimin etkileri bulunmaktadır. Ayrıca, çok dönemli planlamanın avantajı incelenmiş ve modelin çözüm potansiyeli araştırılmıştır.

In this thesis, we study collection center location problem for municipalities within reverse logistics networks. The aim of the problem is to determine the locations and the capacities of the collection centers through the planning horizon. For each time period, the decisions to be made include the location and the capacities of the collection centers, amounts of products to send from each generation point to each collection center and the amounts of products to send from each collection center to each firm. The problem has three objectives. The first one is to minimize total costs, second one is to distribute products fairly among different firms, and the third is to provide steady flow of products to each firm along the planning horizon. The problem is modeled as a multi-objective mixed integer programming formulation. An implementation of the problem is proposed for Ankara municipality within the context of waste of electrical and electronic equipment collection. Sensitivity analyses are presented to observe the effect of changes in the problem parameters on optimal solutions. The analyses include changes in the set-up costs and capacities, changes in the amount of returns and growth rate, and changes in the planning horizon. In addition, the solution potential of the model and the benefits of using a multi-period model as opposed to a static one are investigated.