Sınıf öğretmenlerinin hayat bilgisi dersinde yararlandıkları öğretim materyalleri, strateji, yöntem ve tekniklerine ilişkin kullanma durumları ve görüşleri

Abstract

İlkokul düzeyinde vatandaşlık becerilerinin edinilmesinin ilk basamağı ve bir çok derslerin de öncülü olarak kabul edilen ders Hayat Bilgisi dersidir. Bu ders kapsamında öğretmenlerin dersi zenginleştirmek adına kullanacağı her türlü öğretim materyali, strateji, yöntem ve tekniği öğrenmeyi kolaylaştırır ve öğrenmede kalıcılığı arttırır. Bu nedenle araştırmada; sınıf öğretmenlerinin HBD yararlandıkları öğretim materyalleri, öğretim strateji, yöntem ve tekniklerine ilişkin kullanma durumları ve görüşlerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.Araştırma betimsel tarama modelinde üzerine kurgulanmıştır. Araştırmaya, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Tokat ilinde MEB bağlı ilkokullarda 1. 2. ve 3. sınıfta görevli tesadüfî örnekleme yoluyla belirlenmiş 215'i erkek ve 160'ı kadın öğretmenlerinden oluşan toplam 375 sınıf öğretmeni katılmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından hazırlanan anket yoluyla elde edilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 17 paket program aracılığıyla analiz edilmiştir. Katılımcıların öğretim materyali, strateji, yöntem ve tekniklerine ilişkin kullanım durumları ve görüşlerin belirlenmesinde yüzde ve frekans gibi betimsel istatistikler; HBD yararlandıkları öğretim materyalleri, öğretim stratejisi, öğretim yöntem ve tekniklerini kullanmaya ilişkin görüşlerinin cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığı Bağımsız Gruplar t-testi; yaş, okutulan sınıf, öğretmenlik yapılan yer ve eğitim durumuna ilişkin farklılıkların manidarlığı ise Varyans analizi (ANOVA); sınıf mevcudu ve mesleki kıdem yılı değişkenleri ile ilişkisine ise Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon katsayısı analizi kullanılmıştır.Araştırmada katılımcıların öğretim materyali olarak en sık ders kitaplarını, kırtasiye malzemelerini (kalem, makas, tebeşir, resim kağıdı vb.) ve okuma parçalarını kullandıkları, en az ise akıllı tahta, Encarta Word Atlas programını ve asetatları kullandıkları belirlenmiştir. Katılımcıların HBD strateji, yöntem ve teknik olarak en sık sunuş yoluyla öğretim stratejisini, anlatım yöntemini ve rol oynama yöntemini kullandıkları belirlenmiştir. Ayrıca soru-cevap yöntemi, ev ödevi ve 5N1K tekniği de oldukça sık tercih edildiği araştırmamızda tespit edilmiştir. Bununla birlikte tutor öğrenme tekniği, rulman tekniği ve buz kıran tekniği katılımcılar tarafından ez az tercih edilen teknikler olduğu belirlenmiştir.Katılımcıların HBD öğretim materyali kullanarak konuyu günlük yaşamla ilişkilendirebildiği, öğretim materyallerinin öğrencilerin başarısına katkısının olduğu, öğrencinin tüm bilişsel, duyuşsal ve devinişsel becerilerine uygun öğretim materyali seçebileceği ve tasarlayabileceği yönünde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların HBD yönelik uygun öğretim stratejisi, yöntem ve tekniği seçmede kendilerini yeterli gördükleri, öğretmenlerin çoğunun farklı strateji, yöntem ve teknikleri kullanmayı sevdikleri ve bunları birer zaman kaybı olarak görmedikleri gözlenmiştir. Katılımcıların HBD öğretim materyali, öğretim strateji, öğretim yöntem ve teknik kullanımına ilişkin görüşlerinin cinsiyet, yaş, okutulan sınıf, öğretmenlik yapılan yer ve eğitim durumuna göre manidar bir farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca HBD yararlandıkları öğretim materyallerini kullanmaya ilişkin görüşleri ile mesleki kıdem yılları ve sınıf mevcutları arasında negatif, düşük ve manidar olmayan bir ilişki bulunmuştur. Katılımcıların HBD yararlandıkları öğretim stratejisi, öğretim yöntem ve tekniklerini kullanmaya ilişkin görüşleri ile mesleki kıdem yılları arasında negatif, düşük ve manidar bir ilişki, sınıf mevcutları arasında negatif, düşük ve manidar olmayan bir ilişki bulunmuştur.Elde edilen bulgulara göre katılımcıların HBD teknolojik araç gereçler kullanmaya öncelik verdiği ve öğretim strateji, yöntem ve tekniğin seçimini en fazla dersin kazanımının etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların yaklaşık üçte ikisinin okulunda araç ve gereçlerin muhafaza edildiği bir odanın bulunduğu ve öğretim materyallerini öncelikli olarak okuldan temin ettikleri sonucuna varılmıştır.

Life sciences course is considered as the first step of the acquisition of citizenship skills at the primary education level, as well as being the premise of many lessons.Within the scope of this course, all kinds of teaching materials, strategies, methods, and techniques that teachers use to enrich the course facilitate learning and increase retainability in learning.Therefore, this study aimed to reveal the status of classroom teachers' use of teaching materials, strategies, methods, and techniques they utilize in life sciences course (LSC), and their opinions.The study was designed in the descriptive review model. It consisted of a total of 375 classroom teachers teaching 1st, 2nd, and 3rd-grades in primary schools of the Ministry of National Education in Tokat province in the 2015-2016 academic year determined through random sampling method, 215 of whom were males and 160 females.The data were collected usinga questionnaire prepared by the researcher andanalyzed using SPSS 17 software package.Descriptive statistics such as percentages and frequencieswere used to determine the status of the participants' utilization of teaching materials, strategies, methods, and techniques and their opinions. Independent Samples t-test was employed to reveal whether the opinions of the participants regarding the use of teaching materials, strategies, methods, and techniques they utilized in LCSs indicated a difference according to gender. Variance analysis (ANOVA) was used to find the significance of differences relating to age, current class taught by the teacher, the school, and the level of education, while Pearson Product-Moment Correlation Coefficient analysis was employed to discover the relationship with variables such as class size and the year of service.The study found that the most frequently utilized teaching materials were textbooks, stationery materials (pencils, scissors, chalk, drawing paper, etc.) and reading texts, whereas the least frequently used materials were smart board, Encarta World Atlas software, and transparencies. It was determined that participants most often used presentation teaching strategy, narrative method, and role-playing method as LSC strategy, method, and technique. In addition, question-answer method, homework, and 5N1K technique were also found to be the most frequently preferred methods and techniques. On the other hand, the study revealed that the tutor learning technique, the bearing technique, and the ice breaking technique were the least preferred techniques by the participants. The participants were found to express opinion that they could associate the subject with daily life by using LSC teaching material, the teaching materials contributed to the success of students, and that students could choose and design teaching material suitable for all their cognitive, affective, and psychomotor skills. In addition, it was observed that the participants considered themselves adequate in choosing appropriate teaching strategies, methods, and techniques for LSC, the majority of them liked using different strategies, methods and techniques, and that they did not see these as a waste of time. It was concluded that the participants' opinions regarding their use of LSC teaching material, strategies, methods, and techniques did not differ significantly according to gender, age, current class taught, the school, and the level of education. In addition, a negative, low, and insignificant relationship was found between the opinions of the participants about their use of teaching materials they utilized in LSC and their year of service and class sizes. A negative, low and significant relationship was found between the participants' opinions about using teaching strategies, methods, and techniques in LSCs and their year of service, while the relationship with the class size was negative, low, and insignificant. According to the findings, it was determined that the participants gave priority to using technological tools and equipment in LSCs, and that the selection of teaching strategies, methods, and techniques were mostly influenced by the course outcomes. Furthermore, it was found that approximately two thirds of the participants had a roomin their school where the tools and equipment were kept, and that they primarily obtained teaching materials from their school.