Pozitif psikoloji temelli mesnevi hikayelerine dayalı psikoeğitim programının evlilik uyumuna etkisinin incelenmesi

Abstract

İnsanın karşı cinsine yüksek düzeyde bağlandığı, iki kişi arasındaki yoğun duygusal bağ olan evlilik yaşamı, yaratılışı itibariyle yaşamını anlamlandırmaya çalışan insan için toplumsal hayatın temelini oluşturmaktadır. Evlilik yaşamı; iş hayatından, yaşam doyumuna, bireylerin ruh sağlığından, aile ve toplumların psikolojik sağlıklarına kadar birçok durumu etkilemektedir. Sağlıklı ve istikrarlı bir evlilik hayatının devam etmesi için eşlerin arasındaki bağın zamanla daha da güçlenmesi ve eşlerin evlilik uyumunun devam etmesi gerekmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, araştırmacı tarafından hazırlanan pozitif psikoloji temelli Mesnevi hikayelerine dayalı psikoeğitim programının evlilik uyumuna etkisini inceleyerek, geliştirilen psikoeğitim programı aracılığıyla evli çiftlerin uyumunu arttırmak ve yaşam doyumlarına katkı sağlamaktır. Yapılan araştırma, `kontrol gruplu ön test, son test ve izleme testi modeline` dayalı deneysel bir çalışmadır.Araştırmanın çalışma grubu, İstanbul ilinde ikamet eden ve araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 14 evli çiftten oluşmaktadır. 14 evli çift içerisinden seçkisiz bir şekilde yedi çift deney grubuna, yedi çift de kontrol grubuna atanmıştır. Psikoeğitim programının etkililiğini ortaya çıkarmak için ise, `Çift Uyum Ölçeği` ve araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` ilk oturum başlamadan çiftlere uygulanmıştır. Kontrol grubunda yer alan çiftlere de ziyaret edilmek suretiyle ilgili ölçek ve formların uygulanması gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında deney grubu çiftlerine 11 haftalık pozitif psikoloji temelli Mesnevi hikayelerine dayalı psikoeğitim programı uygulanırken, kontrol grubuna herhangi bir işlem yapılmamıştır. Deney öncesi, deney sonrası ve izleme sürecinde deney ve kontrol grubundaki çiftlere aynı ölçme araçları uygulanarak programın etkililiği sınanmıştır. Verilerin analizinde ise, Wilcoxon işaretli sıralar testinden faydalanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; pozitif psikoloji temelli Mesnevi hikayelerine dayalı psikoeğitim programının, evli çiftlerin, çift uyum (Çift uyumu, çift doyumu, sevgi gösterme ve çiftlerin bağlılığı) düzeylerini arttırmada etkili olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlarla birlikte pozitif psikolojik temaların ve metaforların yer aldığı Mevlana Mesnevi'sinin de psikoterapötik yönünün olduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlar ilgili literatürle birlikte tartışılarak, farklı uygulama alanlarına yönelik teorik ve pratik önerilerde bulunulmuştur.

Married life, in which a person becomes attached to the opposite sex at the utmost level and which consists an intense emotional bond between the two, is the basis of social life for a human who tries to make sense of life because of his own nature. Married life effects many things such as working life, getting satisfaction from life, mental health of individuals, psychological health of families and communities. In order to maintain a healthy and stable marital life, the bond between the spouses needs to be strengthened and the harmony between them must be maintained. The main purposes of this study are to examine the effects of the psychoeducation programme structured on Masnavi stories based on positive psychology, which were prepared by the researcher, on marital harmony to improve this through a psychoeducational programme and to increase their satisfaction with life. The research is an experimental study based on `pre-test, post-test and follow-up test model with control group`. Examined group of the research consists of 14 married couples who live in Istanbul and who agreed to participate voluntarily. Of the 14 married couples, seven pairs were assigned randomly to the experimental group and seven pairs to the control group. In order to reveal the effectiveness of the psychoeducational programme, `Spousal Harmony Scale` and `Personal Information Form`, prepared by the researcher were taken by the couples before the first session. Couples in the control group were visited and they were given the scale and the form. While couples in the experimental group took 11 weeks of psychoeducational programme structured on Masnavi stories based on positive psychology, no such procedure was applied to the control group. The effectiveness of the programme was tested by applying the same measurement tools to the couples in the experimental and control groups before, during and after the experiment. The data were analysed by Wilcoxon rank sum test. According to the results of the research, the psychoeducational programme structured on Masnavi stories based on positive psychology was found to be effective in increasing the level of harmony (marital harmony, marital satisfaction, showing love and marital commitment) between the married couples. In addition to these results, it is seen that Masnavi of Mevlana, which has themes of positive psychology and metaphors, has a psychotherapeutic aspect. The results obtained were discussed with the relevant literature and theoretical and practical suggestions were made for different fields of application.